ଭୁବନେଶ୍ୱର ୧୫/୦୬: ରଜ କେବଳ ଗୋଟିଏ ପର୍ବ ନୁହେଁ, ବରଂ  ଗୋଟିଏ ଜାତିର ନିଜସ୍ୱ ପରମ୍ପରାର ନମୁନା ।  ରଜ ଆସିଲେ, ଉତ୍ସବମୁଖର ହୋଇଉଠେ ଓଡ଼ିଶାର  ପୁରପଲ୍ଲୀ । ସାରା ଓଡ଼ିଶା ଖୁସିରେ ପାଳନ କରେ  ତାର ଅତି ପ୍ରିୟ ପର୍ବ ‘ରଜ’ । ସାଙ୍ଗସାଥୀଙ୍କ ମେଳରେ  ରଜଦୋଳି ଖେଳ ଆଉ ତା'ସାଙ୍ଗକୁ ପାନର ପସରା  ଓ ପୋଡ଼ପିଠାର ମହକ । ଚାରିଆଡ଼େ ଖେଳିଯାଏ  ଉତ୍ସବର ମାହୋଲ ।ତିନି ଦିନ ଧରି ଚାଲିଥାଏ ରଜ ଉତ୍ସବ।  ଦ୍ୱିତୀୟ ଦିନରେ ମିଥୁନ ମାସର ଆରମ୍ଭ ଓ ଏହା ପରେ ବର୍ଷା ଋତୁ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ । ତିନି ଦିନିଆ ରଜ ଉତ୍ସବର ଆଜି ଦ୍ୱିତୀୟ ଦିବସ । ଅର୍ଥାତ୍ ରଜ ସଂକ୍ରାନ୍ତି । ରବିବାର ତୃତୀୟ ଦିବସ ହେଉଛି ଭୂମିଦାହ ବା ଭୂମି ଦହନ । ସେହିଭଳି, ଚତୁର୍ଥ ତଥା ଅନ୍ତିମ ଦିବସ ହେଉଛି ବସୁମତୀ ସ୍ନାନ । ଯାହା ସୋମବାର ପଡିବ ।

ସୂଚନା ଥାଉକି, ଏହା ଚାଷର ଆରମ୍ଭକୁ ସୂଚାଇ ଥାଏ । ରଜ ଶବ୍ଦର ଆକ୍ଷରିକ ଅର୍ଥ ରଜବତୀ ହେବା, ଯାହା ପୃଥିବୀକୁ ମାତା ଭାବରେ ବିବେଚନା କରି ବର୍ଷାର ଆଗମନରେ ସେ ରଜସ୍ୱଳା ହେବାର ଓ ନୂଆ ଶସ୍ୟ ଜନ୍ମ ହେବାର ସାଙ୍କେତିକ ଭାବ ବହନ କରିଥାଏ । ଏହି ଦିନରେ ଚାଷୀମାନେ ବସୁମତୀ ତଥା ହଳଲଙ୍ଗଳ ପୂଜନ କରିବା ସହ ଚାଷ କାମରୁ ତିନି ଦିନ ପାଇଁ ବିରତି ନେଇଥାନ୍ତି । ରଜରେ ପୋଡ଼ ପିଠା ଓ ପାନ ଖିଆ ସହିତ ଝିଅମାନଙ୍କ ରଜ ଦୋଳି ଓ ପୁଚି ଖେଳ ସହ ପୁଅମାନଙ୍କ ଲୁଡୁ, ତାସ, ବାଗୁଡ଼ି ଆଦି ଖେଳି ଏହି ଦିବସଟି ପାଳନ କରାଯାଇଥାଏ ।