ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ ୨୬/୦୯: ରାଜସ୍ଥାନର ବିୱାର ଜିଲ୍ଲାର ମସୁଦା  ଉପଖଣ୍ଡରେ ଅବସ୍ଥିତ ଗାଁ ଦେବମାଲୀ ।  କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଏହାକୁ ଭାରତର  ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ଗାଁର ମାନ୍ୟତା ପ୍ରଦାନ  କରିଛନ୍ତି । ଆସନ୍ତା କାଲି ଅର୍ଥାତ୍‌  ଶୁକ୍ରବାର ଦିଲ୍ଲୀଠାରେ ଏହି ସମ୍ମାନ  ଗାଁକୁ ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ । ଗାଁର ଆରାଧ୍ୟ  ଦେବତା ପ୍ରଭୁ ଦେବନାରାୟଣଙ୍କ ନାମ  ଅନୁସାରେ ଗାଁର ନାମକରଣ ହୋଇଛି । ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଲୋକପ୍ରିୟ ଓ  ସ୍ଥାନୀୟ ସଂସ୍କୃତିର ସଂରକ୍ଷଣ ଭଳି  ଆଧାରରେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ଗାଁ ସମ୍ମାନ  ପ୍ରଦାନ କରାଯାଏ । 

ସମୃଦ୍ଧ ସଂସ୍କୃତି ଓ ସାମାଜିକ ଜୀବନର  ନିଚ୍ଛକ ଉଦାହରଣ ପ୍ରଦାନ କରୁଥିବା  ଦେବମାଲୀ ୩ ହଜାର ବିଘାରେ ବିସ୍ତୃତ ।  ଗାଁର ପୂରା ସମ୍ପତ୍ତି ଦେବନାରାୟଣଙ୍କର  ବୋଲି ମାନ୍ୟତା ରହିଛି । ଅନେକ ପିଢ଼ି  ଧରି ଏହି ଗାଁରେ ରହି ଆସୁଥିବା ବାସିନ୍ଦାଙ୍କ  ପାଖରେ କୌଣସି ଜମି ମାଲିକାନା  ଦସ୍ତାବିଜ ନାହିଁ । ସମଗ୍ର ଗାଁର ସମ୍ପତ୍ତି  କେବଳ ପ୍ରଭୁ ଦେବନାରାୟଣଙ୍କର ବୋଲି  ସେମାନଙ୍କର ଦୃଢ଼ ବିଶ୍ୱାସ । 

ସ୍ଥାନୀୟ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁସାରେ, ଗାଁର  କୌଣସି ଜାଗାକୁ ନିଜର ସ୍ଥାୟୀ ସମ୍ପତ୍ତି  ଭାବେ ଜୀବନଶୈଳୀରେ ସାମିଲ  ନ କରିବାକୁ ଗ୍ରାମବାସୀ ଭଗବାନ  ଦେବନାରାୟଣଙ୍କ ପାଖରେ ସଂକଳ୍ପ  କରିଥିଲେ । ପୂର୍ବପୁରୁଷମାନେ ଭଗବାନଙ୍କୁ  ଦେଇଥିବା ଏହି ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିକୁ ପିଢ଼ି ପରେ  ପିଢ଼ି ଗାଁ ଲୋକେ ନିଷ୍ଠାର ସହ ପାଳନ  କରୁଛନ୍ତି । ଦେବମାଲୀ ଗାଁରେ ଗୋଟିଏ  ବି କଂକ୍ରିଟ ଘର ନାହିଁ । ସବୁ ଘର ମାଟି  ଓ ଚାଳଛପରରେ ନିର୍ମିତ । ଗାଁରେ ଜଣେ  ବି ବ୍ୟକ୍ତି ଆମିଷ ଖାଆନ୍ତି ନାହିଁ କିମ୍ବା  ମଦ୍ୟପାନ କରନ୍ତି ନାହିଁ । କିରୋସିନ ଓ  ନିମ୍ବ କାଠ ଜାଳିବା ଉପରେ ଗାଁରେ କଡ଼ା  କଟକଣା ରହିଛି । 

ଗାଁର କୌଣସି ଘରେ ତାଲା ପଡ଼େ ନାହିଁ ।  ଏହା ଦେବମାଲୀ ବାସିନ୍ଦାଙ୍କ ଭାଇଚାରା  ଓ ବିଶ୍ୱାସର ଜ୍ୱଳନ୍ତ ଉଦାହରଣ । ଦୀର୍ଘ  ଦଶନ୍ଧି ଧରି ଗାଁରେ ଗୋଟିଏ ବି ଚୋରି  ଘଟଣା ସାମ୍ନାକୁ ଆସିନାହିଁ । ଏହା ପରମ୍ପରା  ପ୍ରତି ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କ ଅଙ୍ଗୀକାରବଦ୍ଧତାର  ପ୍ରତିଫଳନ । ଗାଁର ମୁଖ୍ୟ ଆକର୍ଷଣ  ହେଉଛି ପାହାଡ଼ ଶୀର୍ଷରେ ଅବସ୍ଥିତ ପ୍ରଭୁ  ଦେବନାରାୟଣଙ୍କ ମନ୍ଦିର । ପ୍ରତି ବର୍ଷ ଏହା  ହଜାର ହଜାର ଆଗନ୍ତୁକଙ୍କ ଧ୍ୟାନ ଆକର୍ଷଣ  କରେ । ସରକାରୀ ଅଟ୍ଟାଳିକା ଓ ମନ୍ଦିର ହିଁ  ଗାଁରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏକମାତ୍ର ସ୍ଥାୟୀ ଢାଞ୍ଚା ।