ଆମେରିକାକୁ ମହାନ କରି ଗଢ଼ିବାକୁ ଟ୍ରମ୍ପ ଆପଣାଇଛନ୍ତି ‘ଆମେରିକା ଫାଷ୍ଟ’ ନୀତି । ଅନ୍ୟ ଦେଶର ସାମଗ୍ରୀ ଉପରେ ଟ୍ରମ୍ପ୍ ଲଗାଇଛନ୍ତି ଶୁଳ୍କ। ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ପ୍ରଥମ ଚୋଟର ଶିକାର ହୋଇଛନ୍ତି ଚୀନ୍, କାନାଡ଼ା ଓ ମେକ୍ସିକୋ । ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ବାଣିଜ୍ୟ ଯୁଦ୍ଧ । ଭାରତ ବର୍ତ୍ତି ଯାଇଥିଲା ବେଳେ ଆଗକୁ କ’ଣ ହେବ ତାହା ଉପରେ ସମସ୍ତଙ୍କ ଆଖି ।
ଆସୁ ଆସୁ ଶଙ୍କା, ଆଶଙ୍କା । ହ୍ୱାଇଟ୍ ହାଉସରୁ ମାଷ୍ଟରଷ୍ଟ୍ରୋକ୍ । ଟ୍ରମ୍ପ ପ୍ରହାରରେ ବିଶ୍ୱ ସ୍ତବ୍ଧ । ଆମେରିକାର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭାବେ ଦାୟିତ୍ୱ ଗ୍ରହଣ କରିବା ମାତ୍ରେ ଡୋନାଲ୍ଡ ଟ୍ରମ୍ପ ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି ନୂଆ ଅଭିଯାନ । ଆମେରିକା ବଜାରରେ ବିଭିନ୍ନ ଦେଶର ଉତ୍ପାଦିତ ସାମଗ୍ରୀ ଉପରେ ଲାଗିଛି ଶୁଳ୍କ । ଦେଶର ରାଜକୋଷକୁ ବଳୁଆ କରିବାକୁ ଟ୍ରମ୍ପ ଚୀନ୍, କାନାଡା, ମେକ୍ସିକୋ ଭଳି ଦେଶ ଉପରେ ପ୍ରଥମ ଚୋଟ ବସାଇଛନ୍ତି । ଏ ଦେଶର ସାମଗ୍ରୀ ଉପରେ ବାଣିଜ୍ୟିକ ଶୁଳ୍କ ଲାଗୁ କରିବା ପରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ତୁ ତୁ ମେ ମେ । ଆମ ପାଇଁ ଆଶ୍ୱାସନା, ଭାରତ କିନ୍ତୁ ଏ ଶୁଳ୍କମାଡ଼ରୁ ବର୍ତ୍ତି ଯାଇଛି । ଆଗକୁ କ’ଣ ହେବ କେବଳ ସ୍ୱୟଂ ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କୁ ହିଁ ଜଣା । ଟ୍ରମ୍ପ ପ୍ରଶାସନର ଏଭଳି ଆକସ୍ମିକ ଗୋଟି ଚାଳନା ବିଶ୍ୱ ବାଣିଜ୍ୟ ବଜାରରେ ଆଣିଛି ହଟଚମଟ । ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ବାଣିଜ୍ୟ ଯୁଦ୍ଧ । ବୈଦେଶିକ ବ୍ୟାପାର ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ଯୁକ୍ତି, ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ଏ କଠୋର ନିଷ୍ପତ୍ତି ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱ ଅର୍ଥନୀତି ଉପରେ କଳାବାଦଲ ଢାଙ୍କି ଦେଇଛି । ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ଆକ୍ରାମକ ଶୁଳ୍କ ନୀତି ବିଶ୍ୱ ବାଣିଜ୍ୟକୁ ଭୟଙ୍କର ଭାବେ ପ୍ରଭାବିତ କରିବ । ବିଶ୍ୱ ଅର୍ଥନୀତି ହେବ ବାଟବଣା ।
ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ‘ଆମେରିକା ଫାଷ୍ଟ୍’
ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ଟ୍ରମ୍ପ ଯୁଗ । ଦେଶର ୪୭ତମ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଡୋନାଲ୍ଡ ଟ୍ରମ୍ପ୍ ନିଜ ନିର୍ବାଚନୀ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ପୂରଣ ପାଇଁ ଅଣ୍ଟା ଭିଡ଼ିଛନ୍ତି । ଆମେରିକାକୁ ମହାନ କରି ଗଢ଼ିବାକୁ ଧରିଛନ୍ତି ‘ଆମେରିକା ଫାଷ୍ଟ’ ନୀତି । ମେକ୍ ଆମେରିକା ଗ୍ରେଟ୍ ଏଗେନ୍ (ମାଗା) ରାଲିରେ ଟ୍ରମ୍ପ ଇତିହାସରେ ସବୁଠୁ ଅସାଧାରଣ ପ୍ରଥମ ୧୦୦ ଦିନ ଦେବାକୁ କସରତ କରୁଛନ୍ତି । ଦେଶରେ ବିକ୍ରି ହେଉଥିବା ଅନ୍ୟ ଦେଶର ସାମଗ୍ରୀ ଉପରେ ଟ୍ରମ୍ପ୍ ଟାରିଫ୍ (ବାଣିଜ୍ୟ ଶୁଳ୍କ) ଲଗାଇଛନ୍ତି । କାନାଡା ଓ ମେକ୍ସିକୋ ଉପରେ ୨୫ ପ୍ରତିଶତ, ଚୀନ୍ ଉପରେ ୧୦ ପ୍ରତିଶତ ଶୁଳ୍କ ଲାଗିଛି । କାନାଡା, ମେକ୍ସିକୋ ଓ ଚୀନ୍ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ବଜାରରେ ରାଜ କରୁଛନ୍ତି । ଏ ତିନି ଦେଶ ପାଇଁ ଆମେରିକା ବାର୍ଷିକ ପ୍ରାୟ ୬୫ ହଜାର କୋଟି ଡଲାର କ୍ଷତି ସହୁଛି । ଏହାକୁ ଭରଣା ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ଟ୍ରମ୍ପ୍ ପ୍ରଥମେ ଏମାନଙ୍କୁ ହିଁ ଟାର୍ଗେଟ୍ କରିଛନ୍ତି ।
ଆମେରିକା ସହୁଥିବା ବାଣିଜ୍ୟ ନିଅଣ୍ଟରେ ଚୀନ୍ର ବଡ଼ ଯୋଗଦାନ ଅଛି । ଚୀନ୍ ସାମଗ୍ରୀ ଯୋଗୁଁ ୱାଶିଂଟନ୍ ସର୍ବାଧିକ ୩୦% କ୍ଷତି ସହୁଛି। ମେକ୍ସିକୋ ୧୯% ଏବଂ କାନାଡ଼ା ୧୪% ବାଣିଜ୍ୟ ନିଅଣ୍ଟ ପାଇଁ ଦାୟୀ । ଭାରତ ଅଛି ନବମ ସ୍ଥାନରେ । ଆମେରିକାର ବାଣିଜ୍ୟ ନିଅଣ୍ଟରେ ଭାରତର ଯୋଗଦାନ ମାତ୍ର ୩.୨% (୩୬୦୦ କୋଟି ଡଲାର) ରହିଛି।
ଟ୍ରମ୍ପ୍ ଆମେରିକାର ମୂଳ ବାସିନ୍ଦାଙ୍କୁ ସର୍ବାଧିକ ପ୍ରାଥମିକତା ଦେବାକୁ ନେଇଛନ୍ତି ଶପଥ । ସମସ୍ତ ବିଦେଶୀ ସହାୟତା ଉପରେ ରୋକ୍ ଲଗାଇଛନ୍ତି । ଗରିବ ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ପ୍ରହାରରୁ ବର୍ତ୍ତି ନାହାନ୍ତି । ଅବଶ୍ୟ ମେକ୍ସିକୋ ଏବଂ କାନାଡା ଉପରେ ଟାରିଫ୍ କଟକଣାକୁ ମାସେ ପାଇଁ ସ୍ଥଗିତ ରଖିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛି ହ୍ୱାଇଟ୍ ହାଉସ୍ । ଚୀନ୍ ବିରୋଧରେ ନିଜ ଆଭିମୁଖ୍ୟରେ ଟ୍ରମ୍ପ କିନ୍ତୁ ଅଟଳ ।
ଚୀନ୍ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ସି ଜିନ୍ ପିଙ୍ଗ ଓ କାନାଡା ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜଷ୍ଟିନ୍ ଟ୍ରୁଡୋ କିନ୍ତୁ ଆମେରିକାର ଏ ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ଖୋଲା ସମାଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି । ବିଶ୍ୱ ବାଣିଜ୍ୟ ସଂଗଠନ ପାଖରେ ଫେରାଦର ଧମକ ଦେଇଛନ୍ତି । କାନାଡା ଓ ମେକ୍ସିକୋ ସହ ଆମେରିକାର ମୁକ୍ତ ବାଣିଜ୍ୟ ରାଜିନାମା ହୋଇଛି। କୌଣସି ଆମଦାନି-ରପ୍ତାନି ଉପରେ ଶୁଳ୍କ ଲାଗୁ ହେବନାହିଁ ବୋଲି ରାଜିନାମାରେ ଉଲ୍ଲେଖ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଟ୍ରମ୍ପ ଏହାକୁ ଫୁତ୍କାରରେ ଉଡ଼ାଇ ଦେଇଛନ୍ତି ।
ୱାଶିଂଟନ୍ ବନାମ ବେଜିଂ
ଇଟାର ଜବାବ ପଥରରେ । ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ଏଭଳି ମନମାନିକୁ କିନ୍ତୁ ହଜମ କରିପାରିନି ଡ୍ରାଗନ୍ ଚୀନ୍ । ୱାଶିଂଟନ୍କୁ କଡ଼ା ଜବାବ ଦେଇଛି ବେଜିଂ। ଚୀନ୍ ଉତ୍ପାଦ ଉପରେ ଆମେରିକା ୧୦ ପ୍ରତିଶତ ଶୁଳ୍କ ଲାଗୁ କରିଛି । ଚାଇନା କିନ୍ତୁ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରର ଉତ୍ପାଦରେ ଲଗାଇଛି ୧୫ ପ୍ରତିଶତ ଶୁଳ୍କ। କାନାଡା ଓ ମେକ୍ସିକୋ ମଧ୍ୟ ନଛୋଡ଼ବନ୍ଧା । ‘ମେଡ୍ ଇନ୍ ଆମେରିକା’ ଉତ୍ପାଦ କାନାଡା ଉପରେ ଲଗାଇଛି ୨୫ ପ୍ରତିଶତ ଶୁଳ୍କ । ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରର ଏଭଳି ଝଟ୍କାରେ ଡ୍ରାଗନ୍ ଦୋହଲିନି । ଆତ୍ମରକ୍ଷା ବଦଳରେ ଆକ୍ରମଣ ଫର୍ମୁଲାକୁ ଧରି ପାଲଟା ଆକ୍ରମଣ କରିଛି । ଆମେରିକା ଉତ୍ପାଦ ଉପରେ ବେଜିଂର ଶୁଳ୍କ ଲାଗୁ କାରଣରୁ ଆମେରିକାରୁ ବଡ଼ କାର, ପିକଅପ୍ ଟ୍ରକ୍, ଏଲ୍ଏନଜି, ଅଶୋଧିତ ତେଲ ଏବଂ କୃଷି ଯନ୍ତ୍ରପାତି ଆମଦାନୀ ଢେର ପ୍ରଭାବିତ ହେବ । ଟଙ୍ଗ୍ଷ୍ଟନ, ଟେଲୁରିୟମ୍, ବିସମଥ୍, ମାଲିବଡେନମ୍ ଏବଂ ଇଣ୍ଡିୟମ୍ ରପ୍ତାନି ଉପରେ ଚାଇନା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଲଗାଇଛି । ଗୁଗୁଲ୍ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପର ତଦନ୍ତ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି । ଆମେରିକାର ପୋଷାକ କମ୍ପାନି ପିଭିଏଚ୍, ବାୟୋଟେକ୍ନୋଲଜି କମ୍ପାନି ଇଲୁମିନାକୁ ଡ୍ରାଗନ୍ ଅବିଶ୍ୱାସ ସଂସ୍ଥା ତାଲିକାରେ ଯୋଡ଼ି ତୀକ୍ଷ୍ଣ ନଜର ରଖିଛି ।
ଟ୍ରମ୍ପ ନିଜର ପ୍ରଥମ ପାଳିରେ ଏଭଳି କିଛି ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଥିଲେ । ସେ ସମୟରେ ଡ୍ରାଗନ୍ ଏହାକୁ ମଥାପାତି ସହି ନେଇଥିଲା । ମାତ୍ର ସମୟ ବଦଳିଛି । ମାତ୍ର ୬ ନିୟୁତ ଡଲାରରେ ଡିପ୍ ସିକ୍ ଭଳି ଏଆଇ ଛିଡ଼ା କରାଇ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରକୁ ଚମକାଇ ଦେଇଥିବା ବେଜିଂ ଏବେ ସୁପରପାୱାର । ବିଶ୍ୱର ଦୁଇ ବୃହତ୍ ଅର୍ଥନୀତି ଆମେରିକା ଓ ଚୀନ୍ ପରସ୍ପର ସାମଗ୍ରୀ ଉପରେ ଶୁଳ୍କ ଲଗାଇବାରୁ ବଢ଼ିଛି ବାଣିଜ୍ୟିକ ବିବାଦ। ଆଗକୁ ଏ ବାଣିଜ୍ୟ ଯୁଦ୍ଧ ଆହୁରି ଜୋର ଧରିପାରେ । କୌଣସି ପରିସ୍ଥିତିରେ ମୁଣ୍ଡ ନୁଆଁଇବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ନାହିଁ ବେଜିଂ । ହୁଏତ ଆଗକୁ ଟ୍ରମ୍ପ-ପିଙ୍ଗ୍ଙ୍କ ଭେଟ୍ଘାଟ ସମାଧାନର ବାଟ ଖୋଲିପାରେ । ମାତ୍ର ତାହା ବି ଅନିଶ୍ଚିତତାରେ ।
ଭାରତକୁ ଲାଭ ନା କ୍ଷତି
ବାଣିଜ୍ୟ ଯୁଦ୍ଧରେ ଆଗକୁ ଭାରତ ଲାଭ ପାଇବ ନା କ୍ଷତି? ଏ ପ୍ରଶ୍ନକୁ ନେଇ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ହିସାବ ନିକାସ । ଅର୍ଥନୀତି ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ଅନୁମାନ, ଆମେରିକା-ଚୀନ୍ ବାଣିଜ୍ୟ ଯୁଦ୍ଧରୁ ଭାରତ ପାଇଁ ଲାଭ ଏବଂ ସଙ୍କଟର ସମ୍ଭାବନା ଅଛି । ଆମେରିକାର ପ୍ରତିବନ୍ଧକରୁ ଭାରତୀୟ ରପ୍ତାନି ବୃଦ୍ଧି ହୋଇପାରେ । ବହୁ କମ୍ପାନି ପୁଞ୍ଜି ବିନିଯୋଗ ପାଇଁ ଭାରତମୁହାଁ ହୋଇ ପାରନ୍ତି । ଚାଇନାର ବିକଳ୍ପ ଭାବେ ଆମ ଦେଶର ଇଲେକ୍ଟ୍ରାନିକ୍ସ, ବୟନ, ସବୁଜ ଶକ୍ତି, ସ୍ମାର୍ଟଫୋନ୍ ଏବଂ ରାସାୟନିକ କ୍ଷେତ୍ରଗୁଡିକ ଉପକୃତ ହେବାର ଆଶା ରହିଛି । ଆମେରିକୀୟ ବ୍ୟାବସାୟିକ ସଂସ୍ଥା ଚୀନ୍ ବଦଳରେ ଭାରତ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ ଦେଶକୁ ବାଛି ପାରନ୍ତି । ଚୀନ୍ ସାମଗ୍ରୀ ଉପରେ ଶୁଳ୍କ ଯୋଗୁଁ ‘ମେଡ୍ ଇନ ଇଣ୍ଡିଆ’ର ବିଶ୍ୱ ବଜାରରେ ଢେର ଚାହିଦା ବଢ଼ିବ ।
ଭାରତ ସରକାର ଇତିମଧ୍ୟରେ ବଜେଟରେ ଆମେରିକାକୁ ସୁହାଇଲା ଭଳି ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଛି । ବିଦେଶରୁ ଆମଦାନି ହୋଇ ଆସୁଥିବା ବାଇକ୍ ଓ କାର୍ ଭଳି ସାମଗ୍ରୀ ଉପରେ ଭାରତ ଆମଦାନି ଶୁଳ୍କ ହ୍ରାସ କରିଛି । ଆମେରିକାର ହାର୍ଲେ ଡେଭିଡ୍ସନ ମୋଟରସାଇକେଲ, ଆପଲ୍ ଓ ଟେସ୍ଲା କାର୍ ଭଲ ଫାଇଦା ପାଇବ । ଭାରତ ପାଇଁ ଆଗକୁ ବ୍ୟାବସାୟିକ ସଂକଟ ମଧ୍ୟ ଆସିପାରେ । ଚୀନ୍ ହେଉଛି ବିଶ୍ୱର ଏକ ବିଶାଳ ବଜାର । ଆମେରିକା ଓ ଚୀନ୍ ମଧ୍ୟରେ ବାଣିଜ୍ୟ ଯୁଦ୍ଧର ପ୍ରଭାବ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ଅନୁଭୂତ ହେଲେ ଆର୍ଥିକ ମାନ୍ଦାବସ୍ଥା କେତେଦୂର? ଏହା ଭାରତର ରପ୍ତାନିକୁ ବହୁଳ ପ୍ରଭାବିତ କରିବ । ଭାରତ କପା, ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥ ଏବଂ ଲୁହାପଥର ପରି କଞ୍ଚାମାଲ ଚୀନ୍କୁ ରପ୍ତାନି କରେ । ମାନ୍ଦାବସ୍ଥାରୁ ଚାହିଦା ହ୍ରାସ ପାଇପାରେ । ଆମେରିକୀୟ ଶୁଳ୍କ ଯୋଗୁ ଯଦି ଚୀନ୍ ସାମଗ୍ରୀ ମହଙ୍ଗା ହୁଏ, ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ସ, ଯନ୍ତ୍ରପାତି ଭଳି ଦ୍ରବ୍ୟର ମୂଲ୍ୟ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇପାରେ । ଏହା ଭାରତୀୟ ଆମଦାନିକାରୀଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭାବିତ କରିବ ବୋଲି ଅର୍ଥ ବିଶେଷଜ୍ଞ କହୁଛନ୍ତି ।
ଭାରତ ପ୍ରତି ଟ୍ରମ୍ପ ପ୍ରଶାସନର କ’ଣ ମନୋଭାବ? ଆଗକୁ ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ଶୁଳ୍ପ ବୁଢ଼ିଆଣୀ ଜାଲରେ ଭାରତ ଫସିବ କି? ଅବୈଧ ଭାବେ ରହୁଥିବା ୨୦୫ ଭାରତୀୟଙ୍କୁ ଆମେରିକାରୁ ବିଦା କରିଛନ୍ତି ଟ୍ରମ୍ପ ସରକାର । ଆଗକୁ ପ୍ରାୟ ୧୮ହଜାର ଭାରତୀୟ ଦେଶାନ୍ତର ହେବେ । ଟ୍ରମ୍ପ ଘଡ଼ିକେ ଘୋଡ଼ା ଛୁଟିଲା ଭଳି ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଉଥିଲା ବେଳେ ମୋଦି ସରକାର ମଧ୍ୟ ‘ହାତେ ମାପି ଚାଖଣ୍ଡେ’ ଚାଲୁଛନ୍ତି । ଆଶା କରାଯାଉଛି ମୋଦି-ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ବନ୍ଧୁତା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଭାରତ ବିଶେଷ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇ ନପାରେ । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦି ଆଗକୁ ଆମେରିକା ଗସ୍ତରେ ଯିବେ । ଆମେରିକା ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ସହ ମୋଦିଙ୍କ ସାକ୍ଷାତ ହିଁ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିବ ଟ୍ରମ୍ପ ବନ୍ଧୁରେ ଦାୟ ନା ନିଜ କଠୋର ନିଷ୍ପତ୍ତିରେ । ଅଗ୍ନିପରୀକ୍ଷାରେ ଏବେ ମୋଦି ସରକାରଙ୍କ କୂଟନୀତି ।
