ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ ୩୧/୦୧: ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ନିର୍ମଳା ସୀତାରମଣ ଫେବୃଆରୀ ୧ ରେ ଦେଶର କେନ୍ଦ୍ର ବଜେଟ୍ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବେ। ତାଙ୍କର ବଜେଟ୍ ଭାଷଣ ସକାଳ ୧୧ ଟାରୁ ଲୋକସଭାରେ ଆରମ୍ଭ ହେବ। ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବରେ ନିର୍ମଳା ସୀତାରମଣଙ୍କ ଏହା ଅଷ୍ଟମ ବଜେଟ୍ ଭାଷଣ ହେବ। ଏହାର ପ୍ରସ୍ତୁତି ଜୋରସୋରରେ ଚାଲିଛି। ତେବେ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ଥର ଭଳି, ଏଥର ମଧ୍ୟ ଦେଶର ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକମାନେ ବଜେଟକୁ ନେଇ ବହୁ ଆଶା ରଖିଛନ୍ତି । ବଜେଟରେ କ’ଣ ଘୋଷଣା କରାଯିବ ତାହା ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ବଜେଟ୍ ଭାଷଣ ପରେ ହିଁ ଜଣା ପଡିବ। ତେବେ ଜାଣନ୍ତି କି ବିଶ୍ୱରେ ପ୍ରଥମ ବଜେଟ୍ କେଉଁଠାରେ ଉପସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ଶବ୍ଦ କେଉଁଠୁ ଆସିଲା ଏବଂ ଏହି ବଜେଟ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାର ପ୍ରକ୍ରିୟା କ’ଣ ଥିଲା? ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ସେ ବିଷୟରେ...
ବଜେଟ୍ ଲାଟିନ୍ ଶବ୍ଦ 'ବୁଲ୍ଗା' ରୁ ଆସିଛି । ଫରାସୀ ଭାଷାରେ ଏହାକୁ ବୁଗେଟ୍ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଉଥିଲା। ଯେତେବେଳେ ଏହି ଶବ୍ଦ ଇଂରାଜୀରେ ବ୍ୟବହୃତ ହେଲା, ଏହା ବୋଗେଟ୍ ହୋଇଗଲା, ଯାହା ପରେ ବଜେଟ୍ କୁହାଗଲା। ବିଶ୍ୱରେ ବଜେଟ୍ ଉପସ୍ଥାପନ ପ୍ରଥମେ ଇଂଲଣ୍ଡରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ୧୭୬୦ ମସିହାରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ଆରମ୍ଭରେ ବଜେଟ୍ ଉପସ୍ଥାପିତ ହେବା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଏଠାରୁ ବଜେଟ୍ ଅନ୍ୟ ଦେଶରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା ଏବଂ ଏହାକୁ ସରକାର ଉପସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ।
ସ୍ୱାଧୀନତାର ବହୁ ପୂର୍ବରୁ ଭାରତରେ ବଜେଟ୍ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ କାଳରେ, ୧୮୫୭ ର ବିଦ୍ରୋହ ପରେ ବ୍ରିଟିଶମାନେ ଦେଶର ଆର୍ଥିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା ପାଇଁ ଜଣେ ମହାନ ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞ ଜେମ୍ସ ୱିଲସନଙ୍କୁ ଭାରତକୁ ଡାକିଥିଲେ। ସେ ୭ ଏପ୍ରିଲ ୧୮୬୦ ରେ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ୟୁନିୟନ ବଜେଟ୍ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ। ଦେଶର ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ ତତ୍କାଳୀନ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଆର.କେ ଶଣମୁଗମ୍ ଚେଟ୍ଟୀ ନଭେମ୍ବର ୨୬, ୧୯୪୭ ରେ ସ୍ୱାଧୀନ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ବଜେଟ୍ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ।
