କେନ୍ଦୁଝର ସଦର,୯/୯: ଦିନକୁ ଦିନ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ କଳା ସଂସ୍କୃତି, ଓଷା, ବ୍ରତ ଆଦି ପରମ୍ପରା ହଜିବାକୁ ବସୁଥିବା ବେଳେ ଓଡ଼ିଶାର ଏମିତି ଅନେକ ଗାଁ ଅନେକ ଅଞ୍ଚଳ ରହିଛି, ଯେଉଁଠି ଏବେବି ବଞ୍ଚିଛି ଆବାହମାନ ସମୟର କଳା, କଥା ଓ କାହାଣୀ। ଠିକ୍‌ ଏମିତି ଏକ  ପରମ୍ପରାକୁ ସାଇତି ରଖିଛନ୍ତି କେନ୍ଦୁଝର ଜିଲ୍ଲା ସଦର ବ୍ଲକ ଅନ୍ତର୍ଗତ ହାଣ୍ଡିଭଙ୍ଗା ପଞ୍ଚାୟତ ବାଜୁନିଟାଙ୍ଗର ଗ୍ରାଁର ମା' ଖୁଦୁରୁକୁଣୀ ଓଷା କମିଟି । ଚଳିତ ବର୍ଷ ଏହି ପୂଜାକୁ ୪୯ ବର୍ଷ ପୂର୍ତ୍ତି ହୋଇଛି। ପରମ୍ପରା ମୁତାବକ ସପ୍ତାହେ ପୂର୍ବରୁ ଗାଁ'ର ମା ଭଉଣୀମାନେ ନିଷ୍ଠାର ସହିତ ଉପବାସ ରହି ଉଖୁଣ୍ଡା ସ୍ଥିତ ଟୁକୁଡିହା ଗାଁର କୁମ୍ଭାର ଘରୁ ମା"ଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ତିକୁ ପୂଜାର୍ଚନା କରି ବାଣ, ବାଜା, ଶଙ୍ଖ ନାଦର ତାଳେ ତାଳେ ପାଛୋଟି ଆଣି ଗାଁର କୋଠି ଘରେ ମା'ଙ୍କୁ ଵିଧି ପୂର୍ବକ ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା କରିଥାନ୍ତି। 

ଏଥିରେ ଗାଁ'ର କୁଆଁରୀ ଝିଅ ମାନେ ପ୍ରତି ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ମାଙ୍କ ମହିମା ଉପରେ ଆଧାରିତ ଗୀତକୁ ଏକତ୍ର ହୋଇ ଗାଆନ୍ତି। ଏକ ସପ୍ତାହ ପରେ ମା ସର୍ବେ ଦର୍ଶନ ନିମନ୍ତେ ପୂଜା ମଣ୍ଡପକୁ ଆସିଥାନ୍ତି । ମା'ଙ୍କ ନିକଟରେ ଭକ୍ତ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁ ଦର୍ଶନ କରିବା ସହିତ ମାନସିକ କରିଥାନ୍ତି । ଝିଅ ମାନେ ମା"ଙ୍କ ନିକଟରେ ନିଜ ନିଜ ମାନସିକ କରିଥାନ୍ତି ଓ ବିଶେଷ କରି ଭାଇମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବିଶେଷ ରୁପେ ପୂ୍ଜାର୍ଚ୍ଚନା କରନ୍ତି।ମାନସିକ ପୂରଣ ହେଲେ ଆସନ୍ତା ଓଷାକୁ ମା'ଙ୍କ ନିକଟରେ ଭୋଗ ରାଗ ଅର୍ପଣ କରିବାର ବିଧିବିଧାନ ରହିଛି। ଏହି ପର୍ବ ଗାଁର ପ୍ରମୁଖ ପର୍ବ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଘରେ ଘରେ ନୂତନ ବସ୍ତ୍ର ସାଙ୍ଗକୁ ପିଠା ପଣା ହେବା ସହ ଘରେଘରେ କୁଣିଆଁ ଦୂର ଦୁରାନ୍ତରେ ରହିଥିବା ଲୋକମାନେ ଆସି ଖୁବ ଆଡମ୍ବର ସହକାରେ ପର୍ବ ପାଳିଥାନ୍ତି ।

କଳା ସଂକୃତିକୁ ଜୀବିତ ରଖିବାକୁ ଯାଇ ଖୁଦୁରୁକୁଣୀ ଓଷା ଅବସରରେ ଗାଁ'ର ଯୁବକ ଯୁବତୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଦୁଇ ଦିନ ଧରି ନାଟକ ପରିବେଷଣ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୁଏ। କହିରଖୁଛୁ ଯେ, ଗାଁ'ର ବିକ୍ରମ ମୁଣ୍ଡା, ଗୋପବନ୍ଧୁ ଓରାମ, ମନୋଜ ମୁଣ୍ଡା, ବିଜୟ ସିଂ, ରୁଦ୍ର ନାରାୟଣ ସିଂ, ଅଜୁ ମହାନ୍ତ, ବିନୟ ସିଂ, ଘନଶ୍ୟାମ ମୁଣ୍ଡା, ବିମଳ ମୁଣ୍ଡା, ଗୁରୁଚରଣ ମୁଣ୍ଡା, ରଣଜିତ ମୁଣ୍ଡାଙ୍କ ସମେତ ଗାଁ'ର ଯୁବକ ଯୁବତୀ ମାନଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଓଷା ମହା ଆଡ଼ମ୍ବରରେ ପାଳନ ହୋଇଯାଇଅଛି।