ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୦୭/୦୨: ଜିଓ ପଲିଟିକ୍ସ ଦୁନିଆରେ ମଧ୍ୟ ଆକର୍ଷଣୀୟ ଖେଳ ଚାଲିଛି। ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦେଶ ନିଜ ସ୍ୱାର୍ଥ ପୂରଣ ପାଇଁ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇ ଚାଲିଥାଆନ୍ତି। ଏବେ ଭ୍ଲାଦିମିର ପୁଟିନଙ୍କ ପଦକ୍ଷେପ ଦେଖନ୍ତୁ, ଇସ୍ରାଏଲର ବନ୍ଧୁ ଆଜରବାଇଜାନ ତାର ଚିର ଶତ୍ରୁ ଇରାନ ସହିତ କାମ କରିବା ପାଇଁ ରୁଷ ପ୍ରକଳ୍ପରେ ରାଜି ହୋଇଛି। ରୁଷ ଏବଂ ଇରାନ ଆଜରବୈଜାନ ଦେଇ ଏକ ଗ୍ୟାସ ପାଇପଲାଇନ ବିଛାଇବାକୁ ରାଜି ହୋଇଛନ୍ତି। ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ ଉପରେ ଆଲୋଚନା ଏବେ ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ପହଞ୍ଚିଛି। ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଗ୍ୟାସ ଯୋଗାଣର ମୂଲ୍ୟ ଉପରେ ଏବେ ଆଲୋଚନା ଚାଲିଛି। ରୁଷର ଶକ୍ତି ମନ୍ତ୍ରୀ ସଗେଇ ସିଭିଲିଓଭ ଏନେଇ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛନ୍ତି।
ଋଷ ଖବର ଏଜେନ୍ସି 'ଟାସ୍'ର ରିପୋର୍ଟ ମୁତାବକ ଋଷ ଶକ୍ତି ମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ,'ଆମେ ଆଜରବାଇଜାନ ରାସ୍ତାରେ ଗ୍ୟାସ୍ ପାଇପଲାଇନ ବିଛାଇବାକୁ ସହମତି ପ୍ରକାଶ କରିଛୁ। ଏବେ ଆମେ ଆଲୋଚନାର ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଅଛୁୁ। ମୂଲ୍ୟ ଅନୁମୋଦନ ହୋଇସାରିଛି। ପରିମାଣ ପୂର୍ବରୁ ସ୍ଥିର ହୋଇସାରିଛି। ମୂଲ୍ୟ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ସର୍ବଦା ଏକ ବାଣିଜ୍ୟିକ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଏବଂ ଏଥିରେ ଆପୋଷ ବୁଝାମଣା ଖୋଜା ଚାଲିଛି, ତେଣୁ ଉଭୟ ପକ୍ଷରେ କାମ ପାଇଁ ଗୋଷ୍ଠୀ ଗଠନ କରାଯାଇଛି ଏବଂ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ମୂଲ୍ୟ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ପାଇଁ ପଦ୍ଧତି ବିକଶିତ କରୁଛନ୍ତି।" ରୁଷ ଶକ୍ତି ମନ୍ତ୍ରୀ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛନ୍ତି ଯେ ମୂଲ୍ୟ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ପାଇଁ ମୌଳିକ ସମାଧାନ ହେଉଛି ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅନୁପାତ ସହିତ ତୈଳ ଏବଂ ଗ୍ୟାସର କ୍ୟାଲୋରିଫିକ୍ ମୂଲ୍ୟର ସମାନତା, ଯାହା ଉପରେ ଉଭୟ ପକ୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଏବେ ବି ମତଭେଦ ରହିଛି।
ଋଷ ପ୍ରକଳ୍ପ ପାଇଁ ଏକାଠି ହେଲେ ଇରାନ-ଅଜରବାଇଜାନ:
ଏହା ପୂର୍ବରୁ, ରୁଷ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭ୍ଲାଦିମିର ପୁଟିନ କହିଥିଲେ ଯେ ରୁଷରୁ ଇରାନକୁ ଏକ ଗ୍ୟାସ ପାଇପଲାଇନ ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରକଳ୍ପ ଉପରେ କାମ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ଚାଲିଛି ଯାହା ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ୨ ବିଲିୟନ କ୍ୟୁବିକ ମିଟର ଯୋଗାଣ କରିପାରିବ, ଏହାକୁ ୫୫ ବିଲିୟନ କ୍ୟୁବିକ ମିଟରକୁ ବଢ଼ାଇବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି। ପୁଟିନ କହିଥିଲେ ଯେ ରୁଷ ଏବଂ ଇରାନ ତୈଳ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସହଯୋଗ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଆଲୋଚନା କରୁଛନ୍ତି। ସୂଚନାଥାଉକି, ଏହା ପୂର୍ବରୁ, ରୁଷିଆନ ତୈଳ କମ୍ପାନୀ ଗଜପ୍ରୋମ୍ ଏବଂ ଇରାନର ସରକାରୀ ଗ୍ୟାସ କମ୍ପାନୀ ୨୦୨୪ ଶେଷରେ ଏକ ଚୁକ୍ତି ସ୍ୱାକ୍ଷର କରିଥିଲେ। ଏହି ଚୁକ୍ତିନାମା ଅନୁଯାୟୀ, ଏକ ରଣନୈତିକ ବୁଝାମଣାପତ୍ର ସ୍ୱାକ୍ଷରିତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଇରାନକୁ ରୁଷ ଗ୍ୟାସ ଯୋଗାଣ ପାଇଁ ଏକ ସଂଗଠନ ବିକଶିତ ହୋଇଥିଲା। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, କମ୍ପାନୀ ଶକ୍ତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭବିଷ୍ୟତର ସହଯୋଗ ପାଇଁ ଏକ ବୁଝାମଣାପତ୍ର ମଧ୍ୟ ସ୍ୱାକ୍ଷର କରିଥିଲା।
ସେହିପରି, ଏହି ଚୁକ୍ତିର କିଛି ସମୟ ପରେ, ଇରାନ ପକ୍ଷରୁ କୁହାଯାଇଥିଲା ଯେ ପ୍ରତିଦିନ ପ୍ରାୟ ୩୦୦ ନିୟୁତ ଘନ ମିଟର ଗ୍ୟାସ ରୁଷିଆରୁ କାସ୍ପିଆନ ସାଗର ଦେଇ ଇରାନକୁ ଯୋଗାଣ କରାଯିବ। ଚୁକ୍ତିନାମାର ସର୍ତ୍ତାବଳୀ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି, ଇରାନ ନିଜ ବ୍ୟବହାର ବ୍ୟତୀତ ସଞ୍ଚୟ କରୁଥିବା ଗ୍ୟାସକୁ ଅନ୍ୟ ଦେଶକୁ ବିକ୍ରି କରିପାରିବ। ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ଚୁକ୍ତି ୩୦ ବର୍ଷ ପାଇଁ କରାଯାଇଛି ଏବଂ ଏହା ଇରାନକୁ ବାର୍ଷିକ ପ୍ରାୟ ୧୦-୧୨ ବିଲିୟନ ଡଲାର ଦେବ। ରୁଷର ଉପପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଆଲେକଜାଣ୍ଡାର ନୋଭାକ ବର୍ତ୍ତମାନ କହିଛନ୍ତି ଯେ ମସ୍କୋ ଏବଂ ତେହେରାନ କତାର ଏବଂ ତୁର୍କମେନିସ୍ତାନର ଅଂଶଗ୍ରହଣରେ ଏକ ଶକ୍ତି କେନ୍ଦ୍ର ନିର୍ମାଣ କରିବାକୁ କାମ କରୁଛନ୍ତି। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ସେ ଏହା ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଉତ୍ତର ଇରାନକୁ ଯୋଗାଣ ଆଦାନପ୍ରଦାନ ଏବଂ ଇସଲାମିକ୍ ଗଣରାଜ୍ୟର ଦକ୍ଷିଣରେ ଏକ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ଗ୍ୟାସ ବାଣିଜ୍ୟ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ସୃଷ୍ଟି କରିବାର ସମ୍ଭାବନା ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରାଯାଉଛି। ୨୦୨୩ରେ, ତତ୍କାଳୀନ ଇରାନ ତୈଳ ମନ୍ତ୍ରୀ ଜାଭାଦ ଓଭଜି କହିଥିଲେ ଯେ ତେହେରାନ ଏବଂ ଗାଜପ୍ରୋମ ୪୦ ବିଲିୟନ ଡଲାରର ମିଳିତ ପ୍ରକଳ୍ପ ଚିହ୍ନଟ କରିଛନ୍ତି।
ଗ୍ୟସଲାଇନ ପ୍ରୋଜେଷ୍ଟ କେତେ ଜରୁରୀ?
ଆମେରିକାର ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଯୋଗୁଁ ଇରାନ ଅନେକ ଅସୁବିଧାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛି। ବିଶ୍ୱର ଦ୍ୱିତୀୟ ବୃହତ୍ତମ ଗ୍ୟାସ୍ ଭଣ୍ଡାର ଥିବା ସତ୍ତ୍ୱେ, ଇରାନ ଏକ ଗୁରୁତର ଇନ୍ଧନ ସଙ୍କଟର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛି। ଏହି ସଙ୍କଟ ଇରାନର ଘର, ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷେତ୍ର ଏବଂ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପ୍ଲାଣ୍ଟଗୁଡ଼ିକୁ ଗମ୍ଭୀର ଭାବରେ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଛି। ଗତ ବର୍ଷ ଶୀତ ଋତୁରେ, ଇରାନ ପ୍ରତିଦିନ ୯୦ ମିଲିୟନ କ୍ୟୁବିକ୍ ମିଟର ଗ୍ୟାସ୍ ଅଭାବର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ଶୀତଦିନରେ ଉତ୍ପାଦନ ଏବଂ ବ୍ୟବହାର ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବଧାନ ୩୦୦ ମିଲିୟନ କ୍ୟୁବିକକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାର ଆଶା କରାଯାଉଛି। ଗତ ତିନି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଇରାନରେ ଗ୍ୟାସ ଉତ୍ପାଦନର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ହାର ପ୍ରାୟ ଦୁଇ ପ୍ରତିଶତକୁ ହ୍ରାସ ପାଇଛି, ଯାହା ପୂର୍ବ ଦଶନ୍ଧିରେ ପାଞ୍ଚ ପ୍ରତିଶତ ଥିଲା।
