ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଭାରତ ସରକାର ଭାରତୀୟ ନୌସେନାର ଶକ୍ତି ବୃଦ୍ଧି କରିବାକୁ ଫ୍ରାନ୍ସ ସହିତ ଏକ ବଡ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଚୁକ୍ତି ଚୂଡ଼ାନ୍ତ କରିବାକୁ ଯାଉଛନ୍ତି। ଏହି ଚୁକ୍ତି ଅନୁସାରେ, ଭାରତୀୟ ନୌସେନା ପାଇଁ ୨୬ଟି ରାଫେଲ୍-ଏମ୍ ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନ କିଣିବା ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ପ୍ରସ୍ତୁତି ଚଲାଇଛନ୍ତି। ଏହି ବିମାନଗୁଡ଼ିକ ଫ୍ରାନ୍ସର ଦାସଲ୍ଟ ଏଭିଏସନ୍ (Dassault Aviation) ଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ ହେବ ଏବଂ ଏହାର ମୂଲ୍ୟ ପ୍ରାୟ ୬୦,୦୦୦ କୋଟି ଟଙ୍କା (୭.୨ ବିଲିୟନ୍ ଡଲାର) ହେବ ବୋଲି ଜଣାପଡ଼ିଛି।
ଏହି ରାଫେଲ୍-ଏମ୍ ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନ ନୌସେନାର ବିମାନବାହୀ ଜାହାଜ ଯଥା INS ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ଏବଂ INS ବିକ୍ରାନ୍ତରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବ। ଏହା ଏକ ନୌସେନା ସଂସ୍କରଣ (Marine variant) ବିମାନ ଯାହାକୁ କ୍ୟାରିଅର୍-ଆଧାରିତ ଅପରେସନ୍ ପାଇଁ ବିଶେଷ ଭାବେ ଡିଜାଇନ୍ କରାଯାଇଛି। ଏହି ବିମାନରେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଲ୍ୟାଣ୍ଡିଂ ଗିଅର୍, ଆରେଷ୍ଟର୍ ହୁକ୍ ଏବଂ ଏକ ଦୃଢ଼ ଫ୍ରେମ୍ ରହିଛି, ଯାହା ଏହାକୁ ଭାରତୀୟ ନୌସେନାର STOBAR (Short Take-Off But Arrested Recovery) ଅପରେସନ୍ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ କରିଥାଏ।
ନୌସେନା ପ୍ରମୁଖ ଆଡ଼ମିରାଲ୍ ଦିନେଶ ତ୍ରିପାଠୀଙ୍କ ଅନୁସାରେ, ଏହି ଚୁକ୍ତି ଚଳିତ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ଶେଷ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି ଏବଂ ଚୁକ୍ତି ସ୍ୱାକ୍ଷର ହେବାର ୪୮ ମାସ ପରେ ବିମାନ ଯୋଗାଣ ଆରମ୍ଭ ହେବ। ଏହି ପ୍ୟାକେଜ୍ରେ କେବଳ ବିମାନ କ୍ରୟ ନୁହେଁ, ବରଂ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ, ଲଜିଷ୍ଟିକ୍ ସପୋର୍ଟ ଏବଂ ନୌସେନା କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ପାଇଁ ତାଲିମ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ମଧ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ରହିଛି। ଏହା ସହିତ, "ମେକ୍ ଇନ୍ ଇଣ୍ଡିଆ" ଉଦ୍ୟୋଗକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବା ପାଇଁ ସ୍ଥାନୀୟ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଉତ୍ପାଦନକୁ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଇଛି।
ଏହି ବିମାନ ଭାରତୀୟ ନୌସେନାକୁ ଆକାଶ ପଥ, ଜାହାଜ ବିରୋଧୀ ମିଶନ ଏବଂ ସଠିକ୍ ଆକ୍ରମଣ କରିବାରେ ସହାୟକ ହେବ। ଭାରତ ମହାସାଗର ଏବଂ ଇଣ୍ଡୋ-ପାସିଫିକ୍ ଅଞ୍ଚଳରେ ବଢୁଥିବା ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଭାରତ ଏହି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରିଛି।
ବର୍ତ୍ତମାନ ନୌସେନା ରୁଷିଆ ନିର୍ମିତ MiG-29K ବିମାନ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରୁଛି। କିନ୍ତୁ ଏହାର ପୁରୁଣା ହୋଇଯିବା ସହ ଏହାର ସୁରକ୍ଷା ରେକର୍ଡ ଦୁର୍ବଳ ଯୋଗୁଁ ରାଫେଲ୍-ଏମ୍ ଏକ ଆଧୁନିକ ବିକଳ୍ପ ଭାବେ ଉଭା ହୋଇଛି। ଏହି ଚୁକ୍ତି ଭାରତ ଏବଂ ଫ୍ରାନ୍ସ ମଧ୍ୟରେ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ରଣନୀତିକ ସହଭାଗିତାକୁ ଆହୁରି ମଜବୁତ କରିବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି।
