ପୁରୀ, ୨୨/୦୬ : ଅର୍ପଣ, ତର୍ପଣ ଓ ସମର୍ପଣର ଦେବ ଭୁମୀ ଉତ୍କଳ। ଯେଉଁଠାରେ ନେତା ନିଜେ ନାରାୟଣ ପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ। ଯାହାଙ୍କ ନୀତିକାନ୍ତିକୁ ନେଇ ବର୍ଷକରେ ବାରମାସ ପ୍ରତିଟି ଓଡ଼ିଆ ପାଳନ କଲେ ତେର ପରବ। ଆଜି ସେହି ବିଶ୍ବ ନିଅନ୍ତାଙ୍କ ଜନ୍ମୋତ୍ସବ। ଜ୍ୟେଷ୍ଠମାସ ଶୁକ୍ଳପକ୍ଷ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ତିଥି। ଆଉ ଏହି ତିଥି ଅଗଣିତ ଭକ୍ତଙ୍କ ଭାବାବେଗ ସହିତ ଜଡ଼ିତ। ଆଜି ଏହି ପବିତ୍ର ପ୍ଳାବନ ତିଥୀରେ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରର ସ୍ନାନ ମଣ୍ଡପରେ ଚତୁର୍ଦ୍ଧା ମୂର୍ତ୍ତିଙ୍କୁ ପାରମ୍ପରିକ ରୀତିରେ ବେଦଧ୍ଵନି ପୂର୍ବକ ୧୦୮ କଳସୀ ଜଳରେ ସ୍ନାନ କରାଯାଇଛି। ଭକ୍ତ ବି ଦିଅଁଙ୍କ ସ୍ନାନ ଦେଖିବାକୁ ବ୍ୟାକୁଳ। ଆଉ ଭାବ ବିନୋଦିଆ ଠାକୁର କେମିତି ବା ନବୁଝିବେ ଭକ୍ତ ମନର କଥା। ସେଥିପାଇଁ ଆଜି କାଳିଆ କାହ୍ନୁର ବଡ଼ ଦାଣ୍ଡ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁମୟ। ସେପଟେ ସ୍ନାନ କରୁଛନ୍ତି ମହାବାହୁ....ଶାସ୍ତ୍ରାନୁଯାୟୀ ଆଜି ବିଶ୍ବନିୟନ୍ତାଙ୍କୁ ସ୍ନାନ ବେଳେ ଦର୍ଶନ କରନ୍ତି ବ୍ରହ୍ବାଣ୍ଡର ତେତିଶ ଗୋଟି ଦେବାଦେବୀ। ଭାବାବେଗର ସମର୍ପଣ ସ୍ବରୁପ ଜଳବୃଷ୍ଟି କରନ୍ତି ଇନ୍ଦ୍ରଦେବ। ଭକତ ଭାବେରେ ବନ୍ଧା ଭାବବିନୋଦିଆ ଠାକୁର। ନିଜେ ଓଦା ହେଲେ ଆଉ ଭକ୍ତଙ୍କୁ ବି ଓଦା କଲେ। ଏଇତ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ସହିତ ତାଙ୍କ ଭକ୍ତର ମିଳନ।
ପୂରାଣ କହେ, ସ୍ନାନ ପରେ ଦେବାଦେବୀ ଓ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁଙ୍କୁ ଗଜାନନ ବେଶରେ ଦର୍ଶନ ଦିଅନ୍ତି ବଳିଆରଭୁଜ। ସାଧାରଣତଃ ବର୍ଷରେ ଥରୁଟିଏ ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ଭାଇଭଉଣୀଙ୍କ ସହିତ ଜଳସ୍ନାନ କରନ୍ତି, ଅନ୍ୟ ସମୟରେ ତାଙ୍କୁ ମନ୍ତ୍ରସ୍ନାନ କରାଯାଏ । ଏହି ଦିନକୁ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କର ଜନ୍ମଦିନ ରୂପରେ ମଧ୍ୟ ପାଳନ କରାଯାଇଥାଏ । ଦାରୁବ୍ରହ୍ମଙ୍କ ଲୀଳାକ୍ଷେତ୍ର ପୁରୁଷୋତ୍ତମ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ସ୍ନାନ ଉତ୍ସବ ବା ମଞ୍ଚସ୍ନାନ ଏକ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଭିତ୍ତିଭୂମିର ଲୀଳା । ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଆବିର୍ଭାବ ବେଳେ ପ୍ରଥମେ ଏହି ସ୍ନାନ ହୋଇଥିବରୁ ଶ୍ରୀଦାରୁବ୍ରହ୍ମଙ୍କ ଆଦ୍ୟଲୀଳା ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ମହାପ୍ରଭୁ ଦାରୁବ୍ରହ୍ମ ରୂପ ଧାରଣ କରିବା ପରେ ପ୍ରଥମ ମଙ୍ଗଳମୟ ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ଏହି ସ୍ନାନଲୀଳା କରାଇଥିଲେ ମହାରାଜା ଇନ୍ଦ୍ରଦ୍ୟୁମ । ସେତେବେଳେ ସ୍ନାନମଣ୍ଡପ ନଥିବାରୁ ଏକ କାଠର ମଞ୍ଚ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇ ତାହା ଉପରେ ସ୍ନାନବିଧି ସମାପନ ହୋଇଥିଲା । ସେଥିପାଇଁ ଅନେକ ଶାସ୍ତ୍ରରେ ଏହା ମଞ୍ଚସ୍ନାନ ବୋଲି ଉଲ୍ଲେଖ ହୋଇଛି ।ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଏହି ସ୍ନାନରେ ବ୍ୟବହୃତ ୧୦୮ ଗରା ପାଣି ସୁନାକୂଅରୁ ସଂଗୃହୀତ ହେଇଥାଏ ।
ସ୍ନାନଲୀଳାରେ ବୈଦିକ ବିଧିରେ ସ୍ନାନ ଜଳ ଅଭିମନ୍ତ୍ରିତ ହେଉଥବା ବେଳେ ସ୍ଥାନ କାଳରେ ତାନ୍ତ୍ରିକ ବିଧିରେ ତେରଟି ପଦାର୍ଥ ମିଶ୍ରଣ କରାଯାଏ । ଯଜ୍ଞ ପରମ୍ପରାରେ ଏହି କୂଅକୁ ‘ପ୍ରଣୀତାକୂପ’ ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ପ୍ରାଚୀନ କାଳରେ ମଧ୍ୟ ଓଡ଼ିଶାରେ ଛୁଆଟିଏ ଜନ୍ମ ହେଲେ ତାହାକୁ ଅଣତୁଠ ପାଣି ମିଶ୍ରଣ କରାଯାଇ ସ୍ନାନ କରିବାର ପରମ୍ପରା ରହିଥଲା । ଏହାଦ୍ଵାରା ଦୁଷ୍ଟ ଶକ୍ତିଙ୍କ ପ୍ରଭାବ କଅଁଳା ପିଲାଙ୍କ ଉପରେ ପଡ଼େନାହିଁ । ଅଭିମନ୍ତ୍ରିତ ହୋଇଥିବା ଜଳରେ ୧୦୮ କଳସରେ ଅଷ୍ଟବନ୍ଧ, କୃଷ୍ଣ-ଅଗୁରୁ, ଉଶୀର, ଗୋରଚନା, ଦେବଦାରୁ, ମୁଥା, ହରିତାଳ, ବାହାଡ଼ା, ଆମଳକୀ, ସଞ୍ଚିଷ୍ଠା, ତାମ୍ରପର୍ଣ୍ଣୀ, ସୋମପର୍ଣ୍ଣୀ ଓ ଲୋଧା ମିଶ୍ରତ କରାଯାଏ । ତମାମ ରୀତିନୀତିରେ ଆଜି ଚତୁର୍ଦ୍ଧାମୂର୍ତ୍ତିଙ୍କ ସ୍ନାନ ଯାତ୍ରାର ସମ୍ପନ୍ନ ହୋଇଛି। ତେତିଶ ଗୋଟି ଦେବାଦେବୀଙ୍କ ସମେତ କାଳିଆ ଭାବରେ ବନ୍ଧା ଭକ୍ତମାନେ ଆଜି ଗଜରାଜ ବେଶରେ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଦର୍ଶନ ପାଇଛନ୍ତି। ସ୍ନାନ କରିଛନ୍ତି ଠାକୁର, ଓଦା ହୋଇଛନ୍ତି ଭକ୍ତି।
