ଭୋପାଳ: ଡିସେମ୍ବର ୨, ୧୯୮୪ । ଇତିହାସରେ ଏକ କଳା ଦିବସ ହୋଇ ରହିଯାଇଛି । କାଳ ରାତି ଅନେକ କିଛି ଛଡେଇ ନେଇଛି । କିଏ ବାପାକୁ ହରାଇ ଅନାଥ ହୋଇଛି ତ ଆଉ କାହା ମଥାରୁ ଲିଭି ଯାଇଛି ସିନ୍ଦୁର । ପୁଣି କିଏ ନିଜ ଭେଣ୍ଡିଆ ପୁଅକୁ ହରାଇ ସର୍ବସ୍ବାନ୍ତ ହୋଇଯାଇଛି । ସେଇ ଭୟଙ୍କର ଭୋପାଳ ଗ୍ୟାସ ଦୁର୍ଘଟଣାକୁ ପୂରିଛି ୪୦ ବର୍ଷ । ଏବେବି ଏହି ଗ୍ୟାସ୍ ଦୁର୍ଘଟଣାର କ୍ଷତ ଭୋପାଳବାସୀଙ୍କ ମନରୁ ଲିଭି ନାହିଁ । ଏବେ ବି ଅନେକ ପିଲା ବିକଳାଙ୍ଗ ହୋଇ ଜନ୍ମ ନେଉଛନ୍ତି । ୧୯୮୪ ମସିହା ଡିସେମ୍ବର ୨ ରାତିରେ ୟୁନିୟନ କାର୍ବାଇଡ ଫ୍ୟାକ୍ଟ୍ରିର ପ୍ଲାଣ୍ଟ ନମ୍ବର ସି’ର ଟ୍ୟାଙ୍କ ନମ୍ବର ୬୧୦ରୁ ବାହାରିଥିଲା ବିଷାକ୍ତ ଗ୍ୟାସ ।
ବିଷାକ୍ତ ମିଥାଇଲ ଆଇସୋସିଆନେଟ ଗ୍ୟାସ୍ ନିର୍ଗତ ହେବା ଫଳରେ ହଜାର ହଜାର ଲୋକଙ୍କ ଜୀବନ ଯାଇଥିଲା । ୟୁନିୟନ କାର୍ବାଇଡ ଇଣ୍ଡିଆ ଲିମିଟେଡର ପ୍ଲାଣ୍ଟରୁ ନିର୍ଗତ ବିଷାକ୍ତ ଗ୍ୟାସରେ ନିରବୀ ଯାଇଥିଲା ଅଧିକାଂଶ ଭୋପାଳବାସୀଙ୍କ ନିଃଶ୍ୱାସ । ମାତ୍ର ୩ ମିନିଟ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରାଣ ହରାଇଥିଲେ ୩୮୦୦ରୁ ଅଧିକ ଲୋକ । ଏହା ପରେ ବିଷାକ୍ତ ଗ୍ୟାସ ପ୍ରଭାବରେ ୨୦ ହାଜରରୁ ଅଧିକ ପ୍ରାଣ ହାରାଇଥିଲେ । ଏତେ ବଡ ଦୁର୍ଘଟଣା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ନଥିଲେ ଭୋପାଳବାସୀ । ବିଷାକ୍ତ ଗ୍ୟାସ ନିର୍ଗତ ହେବା ସମୟରେ ଆର୍ଲାମ ସିଷ୍ଟମ ମଧ୍ୟ କାମ କରିନଥିଲା । ଯାହାଫଳରେ ପୂରା ସହରକୁ ବ୍ୟାପିଥିଲା ଏହି ବିଷାକ୍ତ ଗ୍ୟାସ ।
ବିଷାକ୍ତ ଗ୍ୟାସ ପ୍ରଭାବରେ ପ୍ରାୟ ୫ ଲକ୍ଷ ୨୦ ହଜାର ଲୋକ ଏଥିରେ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲେ । କିଛି ମହିଳା ମା’ ହୋଇପାରିନଥିଲେ, କିଛି ଶିଶୁ ବିକଳାଙ୍ଗ ହୋଇ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ । ଏବେବି କିଛି ସେଠାରେ ଶିଶୁ ବିକଳାଙ୍ଗ କିମ୍ବା ମାନସିକ ଅନଗ୍ରସର ହୋଇ ଜନ୍ମ ହେଉଛନ୍ତି ।ଏହି ଭୟଙ୍କର ଗ୍ୟାସ ଦୁର୍ଘଟଣା ସେତେବେଳେ ଦେଶରେ ହଇଚଇ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା । ୨୦୧୯ରେ ଭୋପାଳ ଗ୍ୟାସ ଦୁର୍ଘଟଣାକୁ ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ହୋଇଥିବା ୯ଟି ପ୍ରମୁଖ ଶିଳ୍ପ ଦୁର୍ଘଟଣା ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିଛି ଜାତିସଂଘ ।
