ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୨୫।୩: ମହାକାଶରୁ ଆସୁଥିବା ରହସ୍ୟମୟ ରେଡିଓ ସିଗନାଲ ସବୁବେଳେ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଓ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ଜୀଜ୍ଞାସା ବଢାଇ ଦେଇଥାଏ। ଗତ ବର୍ଷ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏଭଳି କିଛି ଅଦ୍ଭୁତ ସିଗନାଲକୁ ଧରିଥିଲେ, ଯାହାକି ପ୍ରତି ଦୁଇ ଘଣ୍ଟାରେ ଆସୁଥିଲେ। ଏବେ ଏହାର ରହସ୍ୟ ଜଣାପଡିଛି।

ଏହି ସିଗନାଲ ଏକ ଅଦ୍ଭୁତ ବାଇନାରୀ ସିଷ୍ଟମରୁ ଆସୁଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ଏକ ମୃତ ତାରା (White dwarf) ଓ ଏହାର ସାଥୀ ଏକ ଛୋଟ ଲାଲ ତାରା  (Red Dwarf) ରହିଥିଲା। ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କ କହିବା ଅନୁସାରେ, ଏହି ସିଗନାଲ ପ୍ରଥମ ଥର ପ୍ରାୟ ଏକ ଦଶକ ପୂର୍ବରୁ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା ଓ ଏହା ଆମ ଆକାଶଗଙ୍ଗାର ବିଗ୍ ଡିପର ନକ୍ଷତ୍ରରୁ ଆସୁଥିଲା। ଏହି ରେଡିଓ ସିଗନାଲର ସନ୍ଧାନ ମହାକାଶ ବିଜ୍ଞାନୀ ଆଇରିସ୍‌ ଡି ରୁଇଟର କରିଥିଲେ, ଯିଏକି ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ସିଡନୀ ୟୁନିଭର୍ସିଟିରେ ରିସର୍ଚ୍ଚ କରୁଥିଲେ। ସେ ୨୦୨୪ ରେ ଲୋ ଫ୍ରିକୁଏନ୍ସି ଏରୋ (LOFAR) ଟେଲିସ୍କୋପ୍‌ରୁ ମିଳୁଥିବା ପୁରୁଣା ଡାଟା ଖୋଜି ଏହି ସିଗନାଲକୁ ଖୋଜି ବାହାର କରିଥିଲେ।  LOFAR ଦୁନିଆର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ରେଡିଓ ଟେଲିସ୍କୋପ, ଯାହାକି ବହୁ କମ୍ ଫ୍ରିକ୍ବେଏନ୍ସି ରେଡିଓ ସିଗନାଲ ଧରିପାରିଥାଏ।

ଏହା ପ୍ରଥମ ଥର ଯେତେବେଳେ ଏହି ସିଗନାଲ ୨୦୧୫ ଡାଟାରେ ଦେଖା ଯାଇଥିଲା। ଏହାପରେ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏହାର ସ୍ରୋତରୁ ଆହୁରି ୬ ଥର ଏଭଳି ସିଗନାଲ ରେକର୍ଡ କରିଥିଲେ। ଏହି ରେଡିଓ ତରଙ୍ଗ କିଛି ସେକେଣ୍ଡରୁ ନେଇ କିଛି ମିନିଟ୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାଲିଥାଏ, କିନ୍ତୁ ତା’ର ବିଶେଷ୍ବତ ଏହା ଥିଲା ଯେ, ପ୍ରତି ଦୁଇ ଘଣ୍ଟାରେ ନିୟମିତ ରୂପରେ ଦୋହରାଉ ଥିଲ। ମୃତ ତାରା ହେଉଛି ଏଭଳି ଏକ ତାରା, ଯାହାକି ଜୀବନ ଜୀବନର ଅନ୍ତିମ ଚରଣରେ ପହଁଞ୍ଚି ସାରିଥାଏ। ଯେତେବେଳେ କୌଣସି ତାରା ନିଜର ଇନ୍ଧନକୁ ଜଳାଇ ସାରିଥାଏ, ସେ ବାହ୍ୟ ଆବରଣକୁ ମଧ୍ୟ ଛାଡି ଦେଇଥାଏ। ଏହାର ଭିତର ଭାଗ ସଙ୍କୋଚିତ ହୋଇ ଖୁବ୍ ଘନ ଓ ଛୋଟ ହୋଇଯାଏ। ଏହା ଧଳା ରଙ୍ଗର ଚକମକ୍ କରୁଥିବା ବିନ୍ଦୁ ପାଲଟିଯାଏ, ଯାହାକୁ White dwarf  କୁହାଯାଏ। 

ମହାକାଶ ବିଜ୍ଞାନୀମାନେ ଏହି ସିଗନାଲର ସ୍ରୋତ ବିଷୟରେ ବିସ୍ତୃତ ଅଧ୍ୟୟନ କରିଥିଲେ। ତା ପରେ ଜଣାପଡିଥିଲା ILTJ1101 ନାମକ ଏକ ବାଇନାରୀ ସିଷ୍ଟମରୁ ଏହା ଆସୁଛି, ଯାହାକି ପୃଥିବୀଠାରୁ ୧,୬୦୦ ଆଲୋକବର୍ଷ ଦୂରରେ ପରିକ୍ରମା କରୁଛି। ଏହି ଦୁଇ ତାରା ମଧ୍ୟ ଚୁମ୍ବକୀୟ କ୍ଷେତ୍ର ରହିଛି, ଯାହାକି ରେଡିଓ ସିଗନାଲ ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି। ମୃତ ତାରା  ନିଜର ସାଥୀ ତାରା ପାଖ ଦେଇ ଯାଇଥାଏ,ତେଣୁ ତା’ର ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଚୁମ୍ବକୀୟ ଶକ୍ତି ଲାଲ ତାରା ଉପରେ  ପ୍ରଭାବ  ପକାଇଥାଏ । ଯାହାଫଳରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ରେଡିଓ ସିଗନାଲ ।