କାଠମାଣ୍ଡୁ: ନେପାଳର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କେପି ଶର୍ମା ଓଲିଙ୍କ ଆଗାମୀ ଭାରତ ଓ ଚୀନ ଗସ୍ତକୁ ନେଇ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱର ନଜର ରହିଛି। ଏହି ଗସ୍ତ ସମୟରେ ସୀମା ବିବାଦ ସମାଧାନ ପାଇଁ କୂଟନୈତିକ ପ୍ରୟାସକୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯିବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି। ବିଶେଷ କରି ଭାରତ ଓ ନେପାଳ ମଧ୍ୟରେ ଲିପୁଲେଖ, କାଲାପାନି ଏବଂ ଲିମ୍ପିୟାଧୁରା ଅଞ୍ଚଳକୁ ନେଇ ଚାଲିଥିବା ବିବାଦ ଉପରେ ଆଲୋଚନା ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି।
ଉଚ୍ଚସ୍ତରୀୟ ସୂତ୍ର ଅନୁଯାୟୀ, ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଓଲି ତାଙ୍କର ଭାରତ ଗସ୍ତକୁ ସୀମା ବିବାଦ ସମାଧାନ ପାଇଁ ଏକ କୂଟନୈତିକ ଅବସର ଭାବେ ଦେଖୁଛନ୍ତି। ଭାରତୀୟ ବୈଦେଶିକ ସଚିବ ବିକ୍ରମ ମିଶ୍ରୀ ନିକଟରେ ନେପାଳ ଗସ୍ତ କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ତରଫରୁ ଓଲିଙ୍କୁ ଭାରତ ଗସ୍ତର ଔପଚାରିକ ନିମନ୍ତ୍ରଣ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ। ମିଡିଆ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ, ଓଲି ଆସନ୍ତା ୧୬ ସେପ୍ଟେମ୍ବରରୁ ଦୁଇ ଦିନିଆ ଭାରତ ଗସ୍ତ କରିବେ। ଏହି ଗସ୍ତ ପୂର୍ବରୁ ସେ ୩୦ ଅଗଷ୍ଟରେ ସାଙ୍ଘାଇ ସହଯୋଗ ସଂଗଠନ (ଏସସିଓ) ଶିଖର ସମ୍ମେଳନରେ ଯୋଗଦେବା ପାଇଁ ଚୀନର ବେଜିଂ ଯିବେ।
ନେପାଳ ଲିପୁଲେଖ ଅଞ୍ଚଳକୁ ନିଜର ଅବିଚ୍ଛେଦ୍ୟ ଅଂଶ ବୋଲି ଦାବି କରୁଛି। କିନ୍ତୁ ଭାରତ ଓ ଚୀନ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ବାଣିଜ୍ୟ ପାଇଁ ଏକ ଚୁକ୍ତି କରିଥିବାରୁ ବିବାଦ ଆହୁରି ଜଟିଳ ହୋଇଛି। ନେପାଳର ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଏହି ଅଞ୍ଚଳକୁ ନେପାଳର ଅଂଶ ବୋଲି ଘୋଷଣା କରି ଭାରତ ଓ ଚୀନକୁ ଏହାରେ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟ ନକରିବାକୁ କୂଟନୈତିକ ନୋଟ ଜାରି କରିଛି।
ନେପାଳର ସୀମା ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ମତରେ, ସୀମା ବିବାଦର ସ୍ଥାୟୀ ସମାଧାନ କେବଳ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ କୂଟନୈତିକ ଆଲୋଚନା ମାଧ୍ୟମରେ ହିଁ ସମ୍ଭବ। ନେପାଳ ନିଜର ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ ଓ ଭୂଖଣ୍ଡର ସୁରକ୍ଷା କରିବା ସହ ଭାରତ ଓ ଚୀନ ସହିତ ସନ୍ତୁଳିତ ସମ୍ପର୍କ ବଜାୟ ରଖିବାକୁ ଚାହୁଁଛି। ନେକପା (ଏମାଲେ)ର ମହାସଚିବ ଶଙ୍କର ପୋଖରେଲ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ନେପାଳ ପରସ୍ପର ଆଲୋଚନା ଓ ସଂନାଦ ମାଧ୍ୟମରେ ସମସ୍ତ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ଚାହୁଁଛି। ସେ ଆହୁରି କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଓଲିଙ୍କ ଏହି ଗସ୍ତ ରଦ୍ଦ କରିବାର କୌଣସି ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁନାହିଁ।
ଓଲି ଗତ ୧୫ ଜୁଲାଇ ୨୦୨୪ ମସିହାରେ ଚତୁର୍ଥ ଥର ପାଇଁ ନେପାଳର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବେ ଦାୟିତ୍ୱ ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି। ତାଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ନେପାଳ ରାଜନୈତିକ ସ୍ଥିରତା ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ ବିକାଶ ପାଇଁ ପ୍ରୟାସ ଜାରି ରଖିଛି। ତାଙ୍କ ଏହି ଗସ୍ତ ନେପାଳ, ଭାରତ ଓ ଚୀନ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କକୁ ଆହୁରି ମଜବୁତ କରିବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି।
ଏହି ଗସ୍ତ ନେପାଳର ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ ଓ ଭୂଖଣ୍ଡ ଅଖଣ୍ଡତା ପାଇଁ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ ହେବ ବୋଲି ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ମତ ଦେଇଛନ୍ତି।
