ଭୁବନେଶ୍ୱର,୧୫/୦୧ : ‘ଆଦିବାସୀ ମେଳା’ ଆଦିବାସୀ ମେଳା ଭଳି ଲାଗୁନି । ସେ ଫିଲ୍ କାଇଁ ଆସୁନି । ଆଦିବାସୀ ପଡ଼ିଆରେ ଯେମିତି ଲାଗେ କାହିଁକି ଏଠି ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ପଡ଼ିଆରେ ସେମିତି ଲାଗୁନି । ସେ ଆଦିବାସୀ ଗାଁ ଆଉ ଏ ଗାଁ ଭିତରେ ଆକାଶ ପତାଳ ଫରକ । କିଣାବିକା ଷ୍ଟଲ୍ରେ ବି ସେମିତି କିଛି ନାହିଁ । କହିବାକୁ ଗଲେ ଆଦିବାସୀ ମାଟିର ବାସ୍ନା ହିଁ ନାହିଁ । ଏହା ଆମେ ନୁହେଁ, ଆଦିବାସୀ ମେଳା ବୁଲିଯାଉଥିବା ଦର୍ଶକଙ୍କ ମତ । ମେଳା ଭିତରକୁ ପ୍ରବେଶ ପ୍ରବେଶ କରୁ କରୁ ସମସ୍ତଙ୍କ ମୁହଁରୁ ଶୁଭୁଥାଏ, ସେହି ଗୋଟିଏ କଥା... ସେ ଫିଲ୍ ନାହିଁ । କେବଳ ଦର୍ଶକ, ପର୍ଯ୍ୟଟକ ବା ଗ୍ରାହକ ନୁହଁନ୍ତି, ବରଂ ନିଜ ଜନଜାତି ଗାଁ, ଘର ଏବଂ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଉତ୍ପାଦିତ ସାମଗ୍ରୀ ବିକ୍ରିବଟା କରିବାକୁ ଆସିଥିବା ଜନଜାତିଙ୍କ ବି ସମାନ କଥା, ଏଠି ଆମକୁ ଭଲ ଲାଗୁନି ।
ଆଦିବାସୀ ମେଳା ୧୯୫୪ ମସିହାରୁ ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ହେବା ଦିନଠାରୁ ଏହା ୟୁନିଟ୍-୧ ଆଦିବାସୀ ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ପଡ଼ିଆରେ ହେଇ ଆସୁଥିଲା । ମଝିରେ କିଛି ବର୍ଷ ବଡ଼ ସ୍ଥାନରେ କରିବାକୁ ଯାଇ ୟୁନିଟ୍-୩ ଇଡ୍କୋ ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ପଡ଼ିଆକୁ ସ୍ଥାନନ୍ତର କରାଯାଇଥିଲା । ମାତ୍ର ପରେ ଦର୍ଶକଙ୍କଠାରୁ ଏହି ମତାମତ ପାଇବା ପରେ ପୁଣି ଆଦିବାସୀ ପଡ଼ିଆକୁ ନେଇଥିଲେ । କାରଣ ସେଠାକାର ପରିବେଶ ସେହିଭଳି ଢାଞ୍ଚାରେ ଗଢ଼ା ହୋଇଛି । ଏଥର ୧୮ତମ ପ୍ରବାସୀ ଭାରତୀୟ ଦିବସ ସମ୍ମିଳନୀ ଉପଲକ୍ଷେ ବିଶ୍ୱ ଆଗରେ ଜନଜାତି କଳା, ସଂସ୍କୃତିକୁ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ମେଳାକୁ ଆଗୁଆ କରାଗଲା । କାରଣ ଏହା ସବୁବେଳେ ଜାନୁଆରୀ ୨୬ ସନ୍ଧ୍ୟାରୁ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ । ଏଥର ଜାନୁଆରୀ ୫ରୁ ହେଲା । ବାକି ସବୁ ପ୍ରକାରର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ କରାଯାଇଛି । କିନ୍ତୁ ସେଠି ଯେମିତି ଛଣ ଓ ଟାଇଲ୍ ଛପର ମାଟି ଘର, ଏଠି ବି ଅଛି ହେଲେ ମଜା ଆସୁନି । ବୋଧହୁଏ ଏହାର କାରଣ ଆତ୍ୟାଧୁନିକ ଛାପ ଏବଂ ଚାରିଆଡ଼େ ଖାଲି ଫ୍ଲେକ୍ସ । କାଠ, ବାଉଁଶକୁ ନେଇ ଜଙ୍ଗଲ, ଝରଣା ଓ ପାହାଡ଼ର ପ୍ରାକୃତିକ ପରିବେଶରେ ବଞ୍ଚି ଆସୁଥିବା ବନବାସୀଙ୍କୁ ଖାସ କରି ଏହି କଂକ୍ରିଟ୍ ଜଙ୍ଗଲରେ ସେହି ଅନୁଭୂତି ଦେବାକୁ ଡକାଯାଏ । ସେମାନେ ବି ୧୦- ୧୫ ଦିନ ପାଇଁ ଆମକୁ ସେହି ଦୁନିଆକୁ ନେଇଯାଆନ୍ତି କିନ୍ତୁ ଏଥର ଆମେ ସେ ଦୁନିଆ ବଦଳରେ ଯେଉଁ କଂକ୍ରିଟ୍ ଜଙ୍ଗଲରେ ଥିଲେ ସେହିଠି ରହିଗଲା ଭଳି ଲାଗୁଛି । ଆଶା, ଦର୍ଶକଙ୍କ ଆଗ୍ରହ ଓ ମତକୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇ ଆସନ୍ତାବର୍ଷକୁ ପୁଣି ସେହି ଆଦିବାସୀ ପଡ଼ିଆକୁ ନେଇଯିବେ ।
ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ ଅଙ୍ଗ ପ୍ରଦର୍ଶନକୁ ବାରଣ
ଆଦିବାସୀ ମେଳାରେ ଏକ ପରିସରକୁ ଆଦିବାସୀ ଗାଁ ଭାବେ ଦେଖାଯାଇଛି । ସେଠାରେ ବିଭିନ୍ନ ଜନଜାତି ସମ୍ପ୍ରଦାୟଙ୍କ ଘରର ମଡେଲ୍ ତିଆରି କରାଯାଇଛି । ସେହି ହିସାବରେ ଭୂମିଜ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କିଛି ଜନଜାତିଙ୍କ ଘର ଆଗରେ ବିଭିନ୍ନ ବନ୍ୟଜନ୍ତୁଙ୍କ ଅଙ୍ଗ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରାଯାଇଛି । ଗୋଧି ଛାଲଠୁ ନେଇ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଶିଙ୍ଗ ଆଦି ରହିଛି । ଯାହାର ଖବର ପାଇ ଆଜି ମେଳାରେ ସିଟି ଫରେଷ୍ଟ ଭୁବନେଶ୍ୱର ରେଞ୍ଜ ଅଫିସ୍ ଅଧିକାରୀ ପହଞ୍ଚି ତଦନ୍ତ କରିବା ସହ ଏହା ନକରିବା ଲାଗି ବାରଣ କରିଥିଲେ । କୌଣସି ବନ୍ୟଜନ୍ତୁର ଅଙ୍ଗକୁ ବିକ୍ରି ତ କରିପାରିବେ ନାହିଁ, ତାକୁ ପ୍ରଦର୍ଶନ ବି କରିପାରିବେ ନାହିଁ ବୋଲି ବନ ବିଭାଗର ଅଧିକାରୀମାନେ ତାଗିଦ୍ କରି ଯାଇଛନ୍ତି ।
ବନବାସୀଙ୍କ ସହ ବିଦେଶୀ ମିଶିଲେ, କିଣାବିକା କଲେ
ଆଦିବାସୀ ମେଳାରେ ବିଦେଶୀ ପର୍ଯ୍ୟଟକ । ଆଜି ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତିଙ୍କୁ ଆଦିବାସୀ ମେଳାରେ ପ୍ରବଳ ଭିଡ଼ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା । ଦିନ ୨ଟାରୁ ମେଳା ଓ ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ଖୋଲିବା ସମୟଠୁ ନେଇ ରାତି ୧୦ଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମେଳା ପରିସରରେ କେଉଁଠି ବି ପାଦ ପକାଇବାକୁ ଜାଗା ନଥିଲା । ସେହି ଭିତରେ ଆଜି କିଛି ବିଦେଶୀ ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କୁ ମେଳା ପରିସରରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା । ସେମାନେ ବିଭିନ୍ନ ଷ୍ଟଲ୍ ଏବଂ ଆଦିବାସୀ ଗାଁ ବୁଲି ଦେଖିବା ସହ କିଣାବିକା କରିଥିଲେ । ମୁଗୁନି ପଥର ମୂର୍ତ୍ତି ସହ କୋଟପାଡ଼ କପଡ଼ାର ବସ୍ତ୍ର ସାଙ୍ଗରେ କିଣି ନେଇଥିଲେ ଏବଂ ମେଳାକୁ ଓଡ଼ିଶୀ ପରିବେଷଣ ଲାଗି ଆସିଥିବା କିଛି କଳାକାରଙ୍କ ସହ ଫଟୋ ଉଠାଇଥିଲେ ।
ଅଧିକ ପଢନ୍ତୁ- ୬ରୁ ଯାତ୍ରା ମହାକୁମ୍ଭ, ଅଶ୍ଳୀଳ ନୃତ୍ୟକୁ ନା
