ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଲୋକସଭାରେ ୱାକଫ ସଂଶୋଧନ ବିଲ୍ ଗୃହୀତ ହୋଇଛି। ଏହି ବିଲ୍ର ନାମ ହେଉଛି ୟୁନାଇଟେଡ୍ ୱାକଫ୍ ମ୍ୟାନେଜମେଣ୍ଟ ଏମ୍ପାୱାରମେଣ୍ଟ, ଏଫିସିଏନ୍ସି ଆଣ୍ଡ୍ ଡେଭେଲପମେଣ୍ଟ ଆକ୍ଟ ୧୯୯୫। ୧୯୯୫ର ୱାକଫ୍ ଆକ୍ଟକୁ ସଂଶୋଧନ କରିବା ପାଇଁ ଏହି ନୂତନ ବିଲ୍ ଅଣାଯାଇଛି। ନୂତନ ବିଲର ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନୁଯାୟୀ, କେବଳ ସେହି ବ୍ୟକ୍ତି ଦାନ କରିପାରିବେ ଯିଏ ଲଗାତାର ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ଧରି ଇସଲାମ ଧର୍ମ ପାଳନ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ଦାନ କରାଯାଉଥିବା ସମ୍ପତ୍ତିର ମାଲିକାନା ରଖିଛନ୍ତି। ନୂତନ ବିଲରେ, ସର୍ଭେ କରିବାର ଅଧୀକାର ୱାକଫ କମିଶନରଙ୍କ ପରିବର୍ତ୍ତେ କଲେକ୍ଟରଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଛି।
ସରକାରଙ୍କ ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ଥିବା ୱାକଫ ସମ୍ପତ୍ତିର ବିବାଦରେ କଲେକ୍ଟରଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତି ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯିବ। ଏହି ବିଲ୍ ଅନୁଯାୟୀ, ୱାକଫ୍ ଟ୍ରିବ୍ୟୁନାଲର ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯିବ ନାହିଁ। ସରକାରୀ ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, ୱାକଫରେ ପ୍ରାୟ ୯.୪ ଲକ୍ଷ ଏକର ଜମି ଅଛି। ଯଦି ଆମେ ଏହାକୁ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଏବଂ ରେଳ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ସହିତ ତୁଳନା କରିବା, ତେବେ ଜମି ଦୃଷ୍ଟିରୁ ୱାକଫ ଭାରତରେ ତୃତୀୟ ସ୍ଥାନରେ ଅଛି। ପ୍ରତିରକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ପାଖରେ ୧୭.୯୫ ଲକ୍ଷ ଏକର ଜମି ଥିବା ବେଳେ ରେଳବାଇ ପାଖରେ ପ୍ରାୟ ୧୨ ଲକ୍ଷ ଏକର ଜମି ଅଛି।
ୟୁପିଏ ସରକାର ୨୦୦୯ ମସିହାରେ ଓ୍ବାମସି ପୋର୍ଟାଲ୍ ତିଆରି କରିଥିଲେ। ଏହି ପୋର୍ଟାଲ୍ ୱାକଫ୍ ସମ୍ପତ୍ତିର ଏକ ଡାଟାବେସ୍ ଭାବରେ କାମ କରୁଛି। ସରକାରଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ୱାକଫ ପାଖରେ ୯.୪ ଲକ୍ଷ ଏକର ଜମି ଅଛି। ଏତେ ଜମିର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ କିଛି ରାଜ୍ୟ ଏବଂ କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ। ଗୋଆର ମୋଟ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ୯.୧୪ ଲକ୍ଷ ଏକର (୩୭୦୨ ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର)। ରାଜଧାନୀ ଦିଲ୍ଲୀର ମୋଟ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ହେଉଛି ୩.୬୬ ଲକ୍ଷ ଏକର (୧୪୮୪ ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର)।
ସିଆ ଧାର୍ମିକ ନେତା କଲବେ ଜାୱାଦଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ୱାକଫ ସମ୍ପତ୍ତି କାହାର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସମ୍ପତ୍ତି ନୁହେଁ। ସେ କହିଛନ୍ତି, ‘ଅନେକ ମନ୍ଦିରରେ ସୁନା ଭଣ୍ଡାର ଅଛି। ଯଦି ଏହି ସୁନା ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କକୁ ଯାଏ, ତେବେ ଡଲାରର ମୂଲ୍ୟ ଟଙ୍କା ସହିତ ସମାନ ହୋଇଯିବ। ସରକାର କ'ଣ ଏପରି କାମ କରିପାରିବେ?’
ଓ୍ବାମସି ପୋର୍ଟାଲ୍ ଅନୁଯାୟୀ, ୱାକଫର ୮,୭୨,୩୨୪ ସ୍ଥାବର ସମ୍ପତ୍ତି ରହିଛି । ଏଥିମଧ୍ୟରୁ ୯୭ ପ୍ରତିଶତ ସମ୍ପତ୍ତି କେବଳ ୧୫ଟି ରାଜ୍ୟରେ ଅଛି। ୫୮,୮୯୦ଟି ଜବରଦଖଲ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ୪,୩୬,୧୭୯ଟି ବିଷୟରେ କୌଣସି ସୂଚନା ସାଇଟରେ ଉପଲବ୍ଧ ନାହିଁ। ୧୩,୦୦୦ ସମ୍ପତ୍ତି ସମ୍ପର୍କରେ ଏକ ମାମଲା ଚାଲିଛି। ଏହି ପୋର୍ଟାଲ୍ ଅନୁଯାୟୀ, ମୋଟ ୱାକଫ୍ ସମ୍ପତ୍ତିର କେବଳ ୩୯% ବିବାଦମୁକ୍ତ। ଦିଲ୍ଲୀରେ, ପ୍ରାୟ ୧୨୩ଟି ୱାକଫ ସମ୍ପତ୍ତି କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଦଖଲ କରିଥିଲେ, ଯାହାକୁ ୟୁପିଏ ସରକାର ୱାକଫକୁ ଫେରାଇ ଦେଇଥିଲେ। ଏହାକୁ ନେଇ ବିବାଦ ଜାରି ରହିଛି। ୯ ଫେବୃଆରୀ ୨୦୨୨ର ସଂଖ୍ୟାଲଘୁ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶରେ ପ୍ରାୟ ୨,୧୫,୦୦୦ ୱାକଫ ସମ୍ପତ୍ତି ଥିଲା, ଯେତେବେଳେ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗରେ ପ୍ରାୟ ୮୦,୪୮୦ ୱାକଫ ସମ୍ପତ୍ତି, ଆନ୍ଧ୍ର ପ୍ରଦେଶରେ ୧୦,୭୦୮, ଗୁଜରାଟରେ ୩୦,୮୮୧ ସମ୍ପତ୍ତି ଅଛି। ବିହାରରେ ଏହାର ପ୍ରାୟ ୮,୬୦୦ ସମ୍ପତ୍ତି ଅଛି। ୨୦୨୫ମସିହାରେ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। କେବଳ ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶରେ ୨,୩୨,୦୦୦ ୱାକଫ ସମ୍ପତ୍ତି ଅଛି। ବର୍ତ୍ତମାନର ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, ସର୍ବାଧିକ ସଂଖ୍ୟକ ୱାକଫ ସମ୍ପତ୍ତି କବରସ୍ଥାନ ନାମରେ ପଞ୍ଜୀକୃତ ।
ୱାକଫ ଆଇନରେ ଦୁଇ ପ୍ରକାରର ସମ୍ପତ୍ତି ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ ଅଛି। ପ୍ରଥମ ୱାକଫ ଆଲ୍ଲାଙ୍କ ନାମରେ, ଅର୍ଥାତ୍ ଏପରି ସମ୍ପତ୍ତି ଯାହା ଆଲ୍ଲାଙ୍କୁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରାଯାଇଛି ଏବଂ ଯାହା ପାଇଁ କୌଣସି ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ ଅଧିକାର ବାକି ନାହିଁ। ଦ୍ବିତୀୟ ୱାକଫ ହେଉଛି ଆଲ୍ଲାଙ୍କ ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ, ଅର୍ଥାତ୍ ଏପରି ୱାକଫ ସମ୍ପତ୍ତି ଯାହାର ଯତ୍ନ ଉତ୍ତରାଧିକାରୀମାନେ ନେବେ। ଏହି ଦ୍ବିତୀୟ ପ୍ରକାରର ୱାକଫ ସମ୍ପର୍କରେ ନୂତନ ବିଲରେ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି। ଏପରି ଦାନ ସମ୍ପତ୍ତି ୱାକଫ ଆକାଉଣ୍ଟକୁ ଆସିବା ପରେ, ଜିଲ୍ଲା କଲେକ୍ଟର ଏହାକୁ ବିଧବା ମହିଳା କିମ୍ବା ପିତାମାତା ନଥିବା ପିଲାମାନଙ୍କ କଲ୍ୟାଣ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବେ।
(ଜାତୀୟ ଗଣମାଧ୍ୟମର ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ, ଖବର ଲେଖାଯାଇଛି)
