ମୁଁ ଭାବୁଥିଲି ସେଦିନ ସଞ୍ଜରେ ଭେଟିଥିବା ଜଣେ ସାଧାରଣ ବ୍ୟବସାୟୀ ନୁହଁନ୍ତି, ଏବେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଓଡ଼ିଆଙ୍କ ଭିତରେ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଜାଗିଲାଣି- ଆମେ ଆଗକୁ ଯିବୁ, ଆମେ ନିଜକୁ ନିଜ ଅସ୍ମିତାକୁ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବୁ । ଦିଲ୍ଲୀର ଓଡ଼ିଆ ସମାଜ ଓ ମାନ୍ୟବର କେନ୍ଦ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରଧାନ ଏହି ଯେଉଁ ପ୍ରତ୍ୟୟ ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି ତାହା ପୁଣିଥରେ ଓଡ଼ିଆଙ୍କୁ ବିଶ୍ୱ ବିଜୟିନୀ ପଥରେ ଘେନିଯିବ ।
ଗତ ନଭେମ୍ବର ୨୨ ତାରିଖ ସନ୍ଧ୍ୟା । ଆମେ କେତେଜଣ ବନ୍ଧୁ ଦିଲ୍ଲୀର ବସନ୍ତକୁଞ୍ଜ ଅଞ୍ଚଳର ରାସ୍ତା କଡ଼ରେ ଅଟକି ଥିଲୁ । ଲକ୍ଷ୍ୟ ଥିଲା, ସେଇଠି ଥିବା ଛୋଟିଆ ଜଳଖିଆ ଦୋକାନ । ଦୋକାନ ସାମ୍ନାରେ ଆମର କଥାବାର୍ତ୍ତା ଶୁଣି ଦୋକାନୀ ବନ୍ଧୁ ଜଣକ ପଚାରିଲେ "ଆପଣମାନେ ଓଡ଼ିଶା ପର୍ବକୁ ଆସିଛନ୍ତି କି?’ ତାଙ୍କ ମୁହଁରୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଶୁଣି ଆମେ ଖୁସି ହେଲୁ । ଭଦ୍ରକ ଅଞ୍ଚଳରୁ ଯାଇ ସେଠାରେ କିଛି ବର୍ଷ ସଂଘର୍ଷ କରୁଥିବା ସେ ବନ୍ଧୁ ଜଣକ କହିଲେ- ଦିନ ଥିଲା ଏଠି ଆମେ ନିଜକୁ ଓଡ଼ିଆ କହିବାକୁ ଡରୁଥିଲୁ । ଆମର ସ୍ଥିତି କିଛି ନଥିଲା, ଏବେ ପରିସ୍ଥିତି ବଦଳି ଗଲାଣି । କେନ୍ଦ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରଧାନଙ୍କ ଯୋଗୁଁ ଆମେ ଓଡ଼ିଆମାନେ ସେଠି ନୂଆ ପରିଚୟ ପାଇଲେଣି । ସେ ଏକଥା କହୁ କହୁ ଅତୀତରେ ସେ ଭୋଗିଥିବା ନିର୍ଯାତନା ପାଇଁ ନୁହେଁ, ବରଂ ଆଜିର ସଫଳତା ପାଇଁ ଖୁସିରେ ଭାବପ୍ରବଣ ହୋଇଗଲେ ।
ଏମିତି ଜଣକ ଆଖିରେ ଖୁସିର ଲୁହ ବା ଜଣକ ଛାତିରେ ଗର୍ବର ସ୍ପନ୍ଦନ ଆମେ ଦେଖିଲୁ ନାହିଁ, ବରଂ ହଜାର ହଜାର ଓଡ଼ିଆଙ୍କୁ ଗର୍ବ ଓ ଗୌରବର ସହ ଛାତି ଫୁଲେଇ ଚାଲୁଥିବାର ଦେଖି ଆମେ ବି ଆହ୍ଲାଦିତ ହେଲୁ । ଅବସର ଥିଲା ନଭେମ୍ବର ୨୨ରୁ ୨୪ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦିଲ୍ଲୀର ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ ଷ୍ଟାଡିଅମ ଠାରେ ଆୟୋଜିତ ଦିଲ୍ଲୀ ଓଡ଼ିଆ ସମାଜର ‘ଓଡ଼ିଶା ପର୍ବ-୨୦୨୪' । ଆଜି ଭାରତବର୍ଷର ମାନ୍ୟବର ଶିକ୍ଷାମନ୍ତ୍ରୀ ଥିବା ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରଧାନଙ୍କ ପୃଷ୍ଠପୋଷକତାରେ ୨୦୧୭ ମସିହାରୁ ଦିଲ୍ଲୀରେ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଆସୁଛି ଏ ଓଡ଼ିଶା ପର୍ବ। ମହାମାରୀ କରୋନା ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ବର୍ଷ ଆୟୋଜିତ ହୋଇପାରିନଥିବା ଏହି ମହାପର୍ବ ସତରେ ଓଡ଼ିଶାର କଳା, ସଂସ୍କୃତି, ସାହିତ୍ୟ, ଇତିହାସ³ ସର୍ବୋପରି ଓଡ଼ିଆ ଅସ୍ମିତାର ଏକ ଅନନ୍ୟ ଉଦାହରଣ ହୋଇଛି ।
ପ୍ରଥମ ଦିନ ସନ୍ଧ୍ୟାର ଉଦ୍ଘାଟନୀ ଉତ୍ସବରେ ଭାରତର ମହାମହିମ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ତଥା ଓଡ଼ିଆ ଝିଅ ଦ୍ରୌପଦୀ ମୁର୍ମୁ ଯେତେବେଳେ ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ ଧ୍ୱନିରେ ଏହି ମହାକୁମ୍ଭକୁ ଉଦ୍ଘାଟନ କଲେ, ସେତେବେଳେ ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ଭାବେ ଛାତି କୁଣ୍ଢେମୋଟ ହୋଇଗଲା । ମହାମହିମ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଓଡ଼ିଆଙ୍କ ମହାନ୍ ଗୁଣ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବା ସହ ଏବେ ବିଶ୍ୱରେ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କ ଆଧିପତ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଲାଣି ବୋଲି ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ । ଏହି ସଭାରେ ଓଡ଼ିଶାର ମାନ୍ୟବର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ମୋହନ ଚରଣ ମାଝୀ ଯୋଗଦେଇ ଏକ ସମୃଦ୍ଧ ଜାତିର ଦାୟାଦ ଭାବେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଓଡ଼ିଆ ଗର୍ବ କରିବା ଉଚିତ ଓ ଓଡ଼ିଶାର ସହନଶୀଳ ଗୁଣ ତଥା ଉଦାର ଆତିଥେୟତା ଏବେ ବିଶ୍ୱ ସମୁଦାୟ ପାଇଁ ଆକର୍ଷଣର କେନ୍ଦ୍ର ହୋଇଛି ବୋଲି କହିଥିଲେ ।
କେନ୍ଦ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରଧାନ ଯେତେବେଳେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା, ସାହିତ୍ୟ, ସଂସ୍କୃତି ଓ ଅସ୍ମିତା ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କୁ ସାଲିସ୍ହୀନ ଭାବେ ଏକଜୁଟ୍ ହେବାକୁ ଆହ୍ୱାନ ଦେଲେ, ସେତେବେଳେ ମନେ ହେଉଥିଲା, ସତେ ଅବା ଅନେକ ବର୍ଷ ହେଲା ସୁପ୍ତ ଏକ ଜାତିକୁ ଜାଗ୍ରତ କରିବାପାଇଁ ଏକ ସମର୍ଥ ସେନାପତି ଏବେ ଉଭା ହୋଇଛନ୍ତି । ସେହିପରି ପର୍ବର ଉଦ୍ଯାପନୀ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ଯେତେବେଳେ ମାନ୍ୟବର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ସନ୍ଥକବି ଭୀମ ଭୋଇଙ୍କ ମହାନ୍ ପଙ୍କ୍ତି ‘ମୋ ଜୀବନ ପଛେ ନର୍କେ ପଡ଼ିଥାଉ ଜଗତ ଉଦ୍ଧାର ହେଉ'କୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ଓଡ଼ିଆରେ ଗାନ କରି କହିଲେ- ଏହା ହିଁ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ପରିଚୟ । ସେତେବେଳେ ସେଠାରେ ଉପସ୍ଥିତ ପ୍ରତିଟି ଓଡ଼ିଆ କୃତଜ୍ଞତାରେ ଘନଘନ କରତାଳି ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା । ଏହି ଅବସରରେ ମାନ୍ୟବର କେନ୍ଦ୍ର ଶିକ୍ଷାମନ୍ତ୍ରୀ ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରଧାନ ମୋଦିଜୀଙ୍କର ଓଡ଼ିଶାକୁ ଭଲ ପାଇବାର ଉଦାହରଣ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ । ମାନ୍ୟବର କେନ୍ଦ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ଅଶ୍ୱିନୀ ବୈଷ୍ଣବ ମଧ୍ୟ ଓଡ଼ିଶା ପାଇଁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଅବଦାନ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ।
ସ୍ମରଣ କରାଯାଇପାରେ ଯେ, ଖ୍ରୀ.ପୂ. ୫୫୬୧ ମସିହାରେ ମହାଭାରତ ଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ଯୁଦ୍ଧର ଉଦ୍ଘାଟନ କରିଥିଲେ କଳିଙ୍ଗ ରାଜା ଶ୍ରୁତାୟୁ । ସୁତରାଂ ପ୍ରବଳ ପରାକ୍ରମ ଓ ଅମାପ ଧନଧାନ୍ୟରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ଏ ଓଡ଼ିଆ ଜାତି ସମୟକ୍ରମେ ନିଜର ଗୌରବ ହରାଇ ଏକ ବିଜିତ ଜାତିରେ ପରିଣତ ହୋଇଗଲା । ତା'ର କାରଣ ରାଜନୈତିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ସେପରି ପରାକ୍ରମୀ ସେନାପତି କେହି ନଥିଲେ । ଏବେ କିନ୍ତୁ ଦିଲ୍ଲୀ ମହାନଗରୀରେ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କର ଏ ସ୍ପର୍ଦ୍ଧିତ ଉପସ୍ଥିତି ଦେଖି ବିଶ୍ୱାସ ହେଲା ଆମ ରାଜନୈତିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ପରିମଣ୍ଡଳରେ ସ୍ୱାଭିମାନୀ ସେନାପତିଙ୍କର ନିଶ୍ଚୟ ଆବିର୍ଭାବ ହୋଇ ସାରିଲାଣି ।
ସେ ସେନାପତିର ଶ୍ରେୟ ଯଦି ମୁଁ ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରଧାନଙ୍କୁ ଦେବି, ତେବେ ତାହା ସତ୍ୟର ଅପଳାପ ହେବନାହିଁ । କାରଣ ଓଡ଼ିଶା ପର୍ବ କେବଳ ଏକ ସାଧାରଣ ଉତ୍ସବ ନଥିଲା³ ଏହା ଥିଲା ଆମ କଳା, ସାହିତ୍ୟ, ସଂସ୍କୃତିକୁ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରିବାର ଏକ ମହାର୍ଘ ଅବସର । ସାହିତ୍ୟ ଆଲୋଚନା ପାଇଁ ଜ୍ଞାନପୀଠ ବିଜୟିନୀ ପ୍ରତିଭା ରାୟ, କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର ବିଜୟିନୀ ପାରମିତା ଶତପଥିଙ୍କ ଠାରୁ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ଦମୟନ୍ତୀ ବେଶ୍ରା ଓ ଯୁବ କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କୃତ ଡ. ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର ହୋତାଙ୍କ ପରି ବହୁ ପ୍ରବୀଣ ଓ ନବୀନ ଲେଖକ ଲେଖିକା ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ । ଓଡ଼ିଆ ପୁସ୍ତକର ପ୍ରସାର ପାଇଁ ଓଡ଼ିଶାରୁ ବିଖ୍ୟାତ ପ୍ରକାଶକ ପ୍ରାଚୀ ସାହିତ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ, ବିଦ୍ୟାପୁରୀ, ଫ୍ରେଣ୍ଡ୍ସ ପବ୍ଲିଶର୍ସ ଓ ଜଗନ୍ନାଥ ରଥଙ୍କ ସମେତ ଏନ୍.ବି.ଟି. କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀକୁ ସାମିଲ୍ କରାଯାଇଥିଲା ।
ଓଡ଼ିଶାର ପିଠାପଣା, ଓଡ଼ିଶାର ହସ୍ତତନ୍ତ୍ର, ଓଡ଼ିଶାର ମୃତ୍ତିକା କଳା, ଚାନ୍ଦୁଆ, ଓଡ଼ିଶୀ ନୃତ୍ୟ ଓ ସଂଗୀତ, ଓଡ଼ିଆ ଲୋକନୃତ୍ୟ ଓ ଲୋକକଳାକୁ ଉପଭୋଗ କରିବା ପାଇଁ ହଜାର ହଜାର ଦିଲ୍ଲୀବାସୀ ପରିବାର ସହ ପ୍ରତିଦିନ ଆସି ଯେପରି ଏକାଠି ହେଉଥିଲେ, ତାହା ଯେ କୌଣସି ଓଡ଼ିଆକୁ ଉଲ୍ଲସିତ କରିବ । ସେଠାରେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିବା ଏହି ଲେଖକ ଯେତେଜଣ ଭଦ୍ରବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଭେଟିଛି, ସମସ୍ତେ ମୁକ୍ତ କଣ୍ଠରେ ସେହି ଗୋଟିଏ କଥା କହୁଥିଲେ କେତେଦିନ ଆମେ ଆଉ ଆମ ଅତୀତକୁ ନେଇ ମିଛ ଗର୍ବ କରିବା । ଓଡ଼ିଆମାନେ ଦାଦନ, ସୁରଟର ଶ୍ରମିକ, କଲିକତାର ପାଇପ୍ ମିସ୍ତ୍ରୀର ପରିଚୟରେ ଆଉ କେତେଦିନ ପରିଚୟ ସଂକଟ ନେଇ ବଞ୍ଚିବେ । ଏବେ ସମୟ ଆସିଛି ଖାଲି ଦିଲ୍ଲୀ ଦରବାରରେ ନୁହେଁ, ଭାରତର ପ୍ରତିଟି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କର ତୃପ୍ତ ପଦଧ୍ୱନି ଶୁଣାଇବାର । ଆମେ ନିଶ୍ଚିତ ଆମକୁ ସାହସର ସହ ଓ ସ୍ୱାଭିମାନର ସହ ଆଗକୁ ବଢ଼ିବା ପାଇଁ ଜଣେ ପ୍ରଧାନ ସେନାପତି ମିଳିଯାଇଛନ୍ତି । ସେମାନେ ଖାଲି ଏକଥା କହୁନଥିଲେ, ଆତ୍ମବିଭୋରରେ ସେମାନଙ୍କ ଆଖି ଓଦା ହୋଇ ଆସୁଥିଲା ।
ମୁଁ ଭାବୁଥିଲି ସେଦିନ ସଞ୍ଜରେ ଭେଟିଥିବା ଜଣେ ସାଧାରଣ ବ୍ୟବସାୟୀ ନୁହଁନ୍ତି, ଏବେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଓଡ଼ିଆଙ୍କ ଭିତରେ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଜାଗିଲାଣି- ଆମେ ଆଗକୁ ଯିବୁ, ଆମେ ନିଜକୁ ନିଜ ଅସ୍ମିତାକୁ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବୁ । ଦିଲ୍ଲୀର ଓଡ଼ିଆ ସମାଜ ଓ ମାନ୍ୟବର କେନ୍ଦ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରଧାନ ଏହି ଯେଉଁ ପ୍ରତ୍ୟୟ ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି ତାହା ପୁଣିଥରେ ଓଡ଼ିଆଙ୍କୁ ବିଶ୍ୱ ବିଜୟିନୀ ପଥରେ ଘେନିଯିବ ।