ଆଜିକାଲି ଲୋକମାନେ ଅଧିକାଂଶ ସମୟ ଟେକ୍ନୋଲୋଜିର ଆଖାପାଖରେ ବିତାଉଛନ୍ତି । ବିଶେଷକରି ମୋବାଇଲ୍, ଲାପଟପ୍ ଆମ ଜୀବନଶୈଳିର ଅଭିନ୍ନ ଅଙ୍ଗ ହୋଇପଡିଲାଣି । ଅଫିସ୍ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଘର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କୌଣସି ନା କୌଣସି କାରଣରୁ ସ୍କ୍ରିନ୍ ବ୍ୟବହାରର ଗୁରୁତ୍ୱ ବଢିଚାଲିଛି । ତେଣୁ ଡିଜିଟାଲ୍ ଡିମେନ୍ସିଆ ହେବା ଖୁବ୍ ସାଧାରଣ ହୋଇପଡିଲାଣି । ଚାଲନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏହାର ଲକ୍ଷଣ ଓ ନିରାକରଣର ଉପାୟ ।
ଏବେ ସ୍କ୍ରିନ୍ ଓ ଟୋକ୍ନୋଲୋଜିର ପ୍ରଭାବ ସମାଜକୁ କବଳିତ କରି ରଖିଛି । ଆଜିକାଲି ପିଲାଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ବଡ଼ ଯାଏ ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତେ ପରିବାର ଓ ସମ୍ପର୍କଠାରୁ ଦୂରେଇପାରିବେ କିନ୍ତୁ ସ୍କ୍ରିନ୍ଠାରୁ ନୁହେଁ । ଏବେ ସ୍କ୍ରିନ୍ ଟାଇମ୍ ଏକ ଆଡିକ୍ସନ୍ ହୋଇପଡିଲାଣି । ଏଥିରୁ ବାହାରିବା ପାଇଁ ଅନେକ କଠୋର କଟକଣା ଆପଣାଇବାକୁ ପଡୁଛି । ବଢୁଥିବା ସଚେତନତା କାରଣରୁ ପ୍ରାୟ ଲୋକ ସ୍କ୍ରିନ୍ ଟାଇମ୍ କ୍ଷତିକାରକ ବୋଲି ଜାଣିଛନ୍ତି । ଏହା ମସ୍ତିଷ୍କ ଓ ଆଖି ଉପରେ ନକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ପକାଉଛି ଜାଣିବା ସତ୍ତେ୍ୱ ମଧ୍ୟ ତା’ କବଳରୁ ନିଜକୁ ଦୂରେଇ ପାରୁନାହାନ୍ତି । ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ କହିବା କଥା ଏହି କାରଣରୁ ଡିଜିଟାଲ୍ ଡିମେନ୍ସିଆ ପରି ସମସ୍ୟା ସାମ୍ନାକୁ ଆସୁଛି ।
ଡିମେନ୍ସିଆ କ’ଣ ?
ଏହା ବ୍ରେନ୍ ଡିଜଅର୍ଡରର ଏକ ସମୂହ, ଯେଉଁଥିରେ ଅନେକ ପ୍ରକାରର ଲକ୍ଷଣ ଦେଖା ଦେଇଥାଏ । ଯେପରିକି ସ୍ମୁତିଶକ୍ତି ହ୍ରାସ, ନିଷ୍ପତି ନେବାର କ୍ଷମତା ହ୍ରାସ, ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏବଂ ନିୟମିତ ଦିନଚର୍ଯ୍ୟାରେ ସମସ୍ୟା ଅନୁଭବ କରିବା ଆଦିକୁ ଡିମେନ୍ସିଆ କୁହାଯାଏ ।
କାହିଁକି ହୁଏ ଡିଜିଟାଲ୍ ଡିମେନ୍ସିଆ ?
ସ୍ମାର୍ଟଫୋନ୍ର ମାତ୍ରାଧିକ ବ୍ୟବହାର କାରଣରୁ ବ୍ରେନ୍ର ସକ୍ରିୟତା କ୍ରମଶଃ କମିଚାଲେ । ମସ୍ତିଷ୍କରେ ଥିବା ଏକ ପ୍ରକାରର ସେନ୍ସରରେ ମିସ୍-ମ୍ୟାଚ୍ ହୋଇଥାଏ । ଏହା ଟେକ୍ନୋଲୋଜି, ଫୋନ୍ ଓ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଶୈଳୀରେ ଅଧିକ ସମୟ ବସିବା କାରଣରୁ ହୋଇଥାଏ । ଯେଉଁଥିରେ ଡିମେନ୍ସିଆର ଲକ୍ଷଣ ଅନୁଭବ ହୋଇଥାଏ । ଏହାକୁ ଡିଜିଟାଲ୍ ଡିମେନ୍ସିଆ କୁହାଯାଏ । ଦିନକୁ ୪ ଘଣ୍ଟାରୁ ଅଧିକ ସମୟ ଫୋନ୍, ଲାପଟପ୍ ଓ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ଆଦି ବ୍ୟବହାର କରିବା କାରଣରୁ ଡିଜିଟାଲ୍ ଡିମେନ୍ସିଆ ହେବାର ଆଶଙ୍କା ବଢିଥାଏ । ଏହି ସମସ୍ୟା କେବଳ ବଡ଼ମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରି ନଥାଏ, ବରଂ ପିଲାମାନେ ମଧ୍ୟ ସମ ପରିମାଣରେ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥାନ୍ତି ।
ଲକ୍ଷଣ
- କିଛି ସମୟ ପାଇଁ ସ୍ମୁତିଶକ୍ତି ହ୍ରାସ ପାଇବା
- କିଛି ଜିନିଷକୁ ସହଜରେ ଭୁଲିଯିବା କିମ୍ବା ହଜେଇଦେବା
- କିଛି ଶବ୍ଦ ବା କଥାକୁ ମନେ ପକାଇବାରେ ସମସ୍ୟା ହେବା
- ମଲ୍ଟି ଟାକ୍ସିଂ କରିବାରେ ସମସ୍ୟା ହେବା
- ପ୍ରତ୍ୟେକ କାମ ପାଇଁ ଗୁଗଲ୍ର ବ୍ୟବହାର କରିବା ଦ୍ୱାରା ନିଜର ଫୋନ୍ ନମ୍ବର ମଧ୍ୟ ମନେ ରଖିବାରେ ଅକ୍ଷମତା ପ୍ରକାଶ ପାଇବା ସହ ବଡ଼ କାମ ଉପରେ ଫୋକସ୍ କରିବା ସମ୍ଭବ ହୋଇ ନଥାଏ ।
- ପିଲାମାନଙ୍କ ଭିତରେ ଭାଷାକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବା କ୍ଷମତା କମ୍ ରହିବା, ମସ୍ତିଷ୍କର ସକ୍ରିୟତା କମିବା ଏବଂ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ଭାବେ ବସି ରହିବା ଦ୍ୱାରା ମାନସିକ ଓ ଶାରିରୀକ ବିକାଶରେ ବାଧା ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥାଏ ।
ସୁରକ୍ଷା
-ଏହି ଡିଜିଟାଲ୍ ଡିମେନସିଆ ସମସ୍ୟାରୁ ବାହାରିବା ଅସମ୍ଭବ ନୁହେଁ । କିନ୍ତୁ ଏଥିପାଇଁ ନିଜର ପ୍ରୟାସ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ । ଯେପରିକି
-ରାତିରେ ଶୋଇବା ପୂର୍ବରୁ ଓ ସକାଳେ ଉଠିବା ପରେ କିଛି ସମୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମୋବାଇଲ୍ ନ ଛୁଇଁବାର ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ରଖନ୍ତୁ ।
-ମେଣ୍ଟାଲ ମ୍ୟାଥ୍ ସମସ୍ୟାକୁ ସମାଧାନ କରିବା, ସୁଡୋକୋ ଓ ଚେସ୍ ଆଦି ପରି ବ୍ରେନ୍ ଗେମ୍ ଖେଳିବା ଦ୍ୱାରା ମସ୍ତିଷ୍କର ନିଷ୍କ୍ରୟତା ଦୂର ହେବା ସହ ସକ୍ରିୟତା ବଢିଥାଏ ।
-ଫୋନ୍ରେ ଟାଇମ୍ ଲିମିଟ୍ ସେଟ୍ କରି ନିଅନ୍ତୁ, ଯାହା ଆପଣଙ୍କୁ ଅଧିକ ଫୋନ୍ ବ୍ୟବହାର ନ କରିବା ପାଇଁ ସିଗ୍ନାଲ୍ ଦେଇପାରିବ । ଏଥିପାଇଁ କେତେକ ଆପ୍ ରହିଛି । ତା’ର ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବେ ।
-ଆବଶ୍ୟକ ଫୋନ୍ ନମ୍ବର, ଗ୍ରୋସରି ତାଲିକା ପାଇଁ କଲମ-କାଗଜ ଓ ନିୟମିତ ଜର୍ଣ୍ଣାଲ ପଢିବା ପାଇଁ ଖବର କାଗଜର ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ପ୍ରୟାସ କରନ୍ତୁ ।
-ପ୍ରତ୍ୟେକ କାମ ପାଇଁ ମୋବାଇଲ୍ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ନ ରହିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ । ଯଦି ସମ୍ଭବ ଆବଶ୍ୟକ ଫୋନ୍ ନମ୍ବରକୁ ମନେ ରଖନ୍ତୁ, ଦରକାର ବେଳେ କାମରେ ଆସିବ ।
-ନିୟମିତ ରାତିରେ ମୋବାଇଲ୍ ଦେଖିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ନିଦକୁ ପୁରା କରିବାକୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଅନ୍ତୁ । ଛୁଟି ଦିନରେ ଘରେ ବସି ମୋବାଇଲ୍ ଦେଖିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଫିଲ୍ମ ବା ମଲ୍ ବୁଲିବା କିମ୍ବା ସାଙ୍ଗସାଥୀ ବା ପରିବାର ସଦସ୍ୟଙ୍କ ସହ ସମୟ ବିତାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ । ଏପରି କରିବା ଦ୍ୱାରା ସମ୍ପର୍କରେ ନିବିଡ଼ତା ଆସିଥାଏ ।
