ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଯାତ୍ରୀ ମାନଙ୍କ ଯାତ୍ରା କରିବାରେ କୈଣସି ଅସୁବିଧା ନହେବା ପାଇଁ ଇଣ୍ଡିଆନ ରେଲୱେ ଅନେକ ସୁବିଧା ଯୋଗାଇ ଦେଇଛି। ଏହିପରି ଅନେକ ଯୋଜନା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି, ଯାହା ଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ଅନେକ ସୁବିଧା ଯୋଗାଇଥାଏ। 

ଇଣ୍ଡିଆନ ରେଲୱେ କେଟରିଂ ଆଣ୍ଡ ଟୁରିଜିମ କର୍ପୋରେସନ(ଆଇଆରସିଟିସି) ଦ୍ୱାରା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଏହିପରି ଏକ ଯୋଜନା ହେଉଛି ବିକଳ୍ପ  (VIKALP) ସ୍କିମ୍। ଏହା ମାଧ୍ୟମରେ କନଫର୍ମ ନହୋଇ ୱେଟିଂ ଟିକେଟ୍ ଥିବା ଯାତ୍ରୀମାନେ ମଧ୍ୟ ଟ୍ରେନରେ ନିଶ୍ଚିତ ସିଟ୍ ପାଇପାରିବେ। ନିକଟରେ ରାଜ୍ୟସଭାରେ ଏହି ଯୋଜନା ବିଷୟରେ ରେଳମନ୍ତ୍ରୀ ଅଶ୍ୱିନୀ ବୈଷ୍ଣବ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ବିକଳ୍ପ ଯୋଜନା ଅନୁଯାୟୀ ୨୦୨୩-୨୪ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ମୋଟ ୫୭,୨୦୦ ରୁ ଅଧିକ ଯାତ୍ରୀଙ୍କୁ ଅନ୍ୟ ଟ୍ରେନ ମାନଙ୍କରେ ସିଟ୍ ଉପଲବ୍ଧ କରାଯାଇଥିଲା।

ବିକଳ୍ପ ଯୋଜନା କ’ଣ?

ବିକଳ୍ପିକ ଟ୍ରେନ୍ ଆବାସ ଯୋଜନା (ଏଟିଏସ୍)ର ଅନ୍ୟନାମ ହେଉଛି ବିକଳ୍ପ ଯୋଜନା। ୱେଟିଂ ଟିକେଟ୍ ଥିବା ଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ନିଶ୍ଚିତ ଟିକେଟ ଯୋଗାଇବା ପାଇଁ ଆଇଆରସିଟିସି ଦ୍ବାରା ୨୦୧୬ ମସିହାରେ ଏହି ବିକଳ୍ପ ଯୋଜନାର ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା। ଆପଣ ଏହି ଯୋଜନାର ଲାଭ ଦେଶର ଯେକୈଣସି ରେଳ ଷ୍ଟେସନରୁ ପାଇପାରିବେ। ଏହି ଯୋଜନା ପାଇଁ କୈଣସି ଅତିରିକ୍ତ ଶୁଳ୍କ ଦେବାକୁ ପଡିବ ନାହିଁ। ବିକଳ୍ପ ଯୋଜନା ଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ଯାତ୍ରା ପାଇଁ ଅଧିକ ବିକଳ୍ପ ଦେଇଥାଏ ଏବଂ ଏକ କନଫର୍ମ ସିଟ୍ ପାଇବା ସମ୍ଭାବନାକୁ ବଢାଇଥାଏ। ଯେଉଁଥିପାଇଁ ଟ୍ରେନର ଖାଲି ସିଟ୍ ଗୁଡିକର ସର୍ବାଧିକ ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥାଏ ଓ ରେଳବାଇ ରାଜସ୍ୱ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଥାଏ। 

ବିକଳ୍ପ ବ୍ୟବସ୍ଥା କିପରି କାମ କରେ...?

ଟିକେଟ୍ ବୁକିଂ ସମୟରେ ଏହି ବିକଳ୍ପ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଚୟନ କରିବାକୁ ପଡିଥାଏ। ବିକଳ୍ପ ଯୋଜନା ଅନୁଯାୟୀ, ୱେଟିଂ ଟିକେଟ୍ ଥିବା ଯାତ୍ରୀମାନେ ବିକଳ୍ପ ଟ୍ରେନର ବିକଳ୍ପ ଚୟନ କରିପାରିବେ। ଏଥିପାଇଁ ଟିକେଟ୍ ବୁକିଂ ସମୟରେ ସେମାନଙ୍କୁ କିଛି ଅତିରିକ୍ତ ସୂଚନା ଦେବାକୁ ପଡିଥାଏ। ଏହି ଯୋଜନା ଅଧୀନରେ, ଯେଉଁ ଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ମୂଳ ଟ୍ରେନରେ କନଫର୍ମ ସିଟ୍ ମିଳେ ନାହିଁ, ସେହି ମାର୍ଗରେ ଥିବା ଅନ୍ୟ କୈଣସି ଟ୍ରେନରେ କନଫର୍ମ ଟିକେଟ୍ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥାଏ। ମୁଖ୍ୟ ଟ୍ରେନ ପରେ ବିକଳ୍ପ ମାଧ୍ୟମରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ଟ୍ରେନର ଭଡା ଅଧିକ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଯାତ୍ରୀଙ୍କଠାରୁ କୈଣସି ଅତିରିକ୍ତ ଚାର୍ଜ ନିଆଯାଇନଥାଏ। ଏହି ଯୋଜନା ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ଟ୍ରେନ୍ ଏବଂ ଯାତ୍ରୀଙ୍କ ବର୍ଗ ପାଇଁ ବୈଧ ଅଟେ। କୋଟା ଏବଂ ରିହାତି ବୁକିଂ ନିର୍ବିଶେଷରେ ସମସ୍ତ ୱେଟିଂ ତାଲିକାଭୁକ୍ତ ଯାତ୍ରୀଙ୍କ ପାଇଁ ଏହା ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ।

ବିକଳ୍ପକୁ କିପରି ବାଛିବେ...?

୧. ବିକଳ୍ପ ସ୍କିମ୍ ବାଛିବା ପାଇଁ ଆପଣଙ୍କୁ ପ୍ରଥମେ ଅଫିସିଆଲ୍ ୱେବସାଇଟ୍ କିମ୍ବା ଆଇଆରସିଟିସିର ମୋବାଇଲ୍ ଆପରେ ଲଗଇନ୍ କରିବାକୁ ପଡିବ।

୨. ଏହା ପରେ ଆପଣଙ୍କ ଭ୍ରମଣ ସୂଚନା ଦେବାକୁ ପଡିବ |   ଯେମିତିକି ଆପଣଙ୍କ ପ୍ରସ୍ଥାନ ଏବଂ ଗନ୍ତବ୍ୟ ସ୍ଥଳ, ଯାତ୍ରା ତାରିଖ ଏବଂ ଟ୍ରେନର କେଉଁ ଶ୍ରେଣୀ।

୩. ଏହା ପରେ ଆପଣଙ୍କୁ ଯାତ୍ରୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବାଛିବାକୁ ପଡିବ ଏବଂ ତା’ପରେ ଟିକେଟ୍ ବୁକିଂ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ ହେବ।

୪. ଟିକେଟ୍ ଦେବା ପାଇଁ ଆପଣଙ୍କୁ ଗେଟୱେକୁ ନିଆଯିବ। ଦେୟ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ଆପଣ ବିକଳ୍ପସମୂହ ନାମକ ଏକ ଚେକ୍ ବକ୍ସ ଦେଖିବେ। ଏହି ବାକ୍ସକୁ ଆପଣଙ୍କୁ ଚୟନ କରିବାକୁ ପଡିବ।

୫. ବିକଳ୍ପ ଚୟନ କରିବା ପରେ, ଆପଣ ବିକଳ୍ପ ଟ୍ରେନ୍ ଗୁଡିକର ତାଲିକା ଦେଖିବେ ଯାହା ଆପଣଙ୍କ ମନୋନୀତ ମାର୍ଗରେ ଚାଲିଥାଏ |  ଏଠାରେ ଆପଣ ସର୍ବାଧିକ ୭ ଟି ଟ୍ରେନ୍ ଚୟନ କରିପାରିବେ।

୬. ଟିକେଟ୍ ବୁକିଂ ପ୍ରକ୍ରିୟା ସମାପ୍ତ କରିବା ପରେ, ଆପଣଙ୍କର ପିଏନଆର ସ୍ଥିତି ଯାଞ୍ଚ କରନ୍ତୁ।

୭. ଯେତେବେଳେ ଏକ ବିକଳ୍ପ ଟ୍ରେନରେ ଏକ ସିଟ୍ ନିଶ୍ଚିତ ହୁଏ, ସେ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆପଣ ପିଏନଆରରେ ନିଜ ସ୍ଥିତି ଦେଖିପାରିବେ। 

ବିକଳ୍ପର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟଗୁଡିକ କ'ଣ ରହିଛି...?

୧. ବିକଳ୍ପ ଯୋଜନା ବ୍ୟବହାର କରିବା ପାଇଁ କୈଣସି ଅତିରିକ୍ତ ଦେୟ ପଡେ ନାହିଁ। ଯାତ୍ରୀମାନେ ଯେଉଁ ଟ୍ରେନକୁ ଯେଉଁ କ୍ରମରେ ବିକଳ୍ପ ଭାବେ ବାଛନ୍ତି, ସେହି ଟ୍ରେନ୍ ଗୁଡିକ ସେହିଭଳି ଭାବେ ଦିଆଯିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରାଯାଏ।

୨. ଥରେ ଜଣେ ଯାତ୍ରୀଙ୍କୁ ଅନ୍ୟ ଟ୍ରେନରେ ସିଟ୍ ବଣ୍ଟନ କରାଯିବା ପରେ ଯାତ୍ରୀ ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ବୁକିଂକୁ ଫେରିପାରିବେ ନାହିଁ।

୩. ଥରେ ଅନ୍ୟ ଟ୍ରେନରେ ସିଟ୍ ନିଶ୍ଚିତ ହେବା ପରେ ମୂଳ ଟିକେଟ୍ ବାତିଲ୍ ହୋଇଯାଏ।

୪. ଆଇଆରସିଟିସିର ର ବିକଳ୍ପ ସ୍କିମ୍ ଏକ କନଫର୍ମ ଟିକେଟ୍ ପାଇବା ସମ୍ଭାବନା ବଢାଇବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ।

୫. ଯଦି ବିକଳ୍ପ ଯୋଜନା ମାଧ୍ୟମରେ ନିଶ୍ଚିତ ହୋଇଥିବା ଟିକେଟ୍ ବାତିଲ୍ କରାଯାଏ, ତେବେ ବାତିଲ୍ ଦେୟ ଲାଗୁ କରାଯିବ।

୬. ଯାତ୍ରୀମାନେ ନିଶ୍ଚିତ କରିବା ଉଚିତ ଯେ ସେମାନେ ବିକଳ୍ପ ଟ୍ରେନର ସମୟ ସହିତ ସହମତ ଅଟନ୍ତି, କାରଣ ଏହା ମୂଳ ଟ୍ରେନ୍ ଠାରୁ ୧୨ ଘଣ୍ଟା ପୂର୍ବରୁ କିମ୍ବା ପରେ ହୋଇପାରେ।

୭. ଏକ ପିଏନଆରରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ଯାତ୍ରୀଙ୍କୁ ସମାନ ବିକଳ୍ପ ଟ୍ରେନ୍ କୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରାଯାଇଥାଏ।