ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୦୨/୦୩: ଲୋକସଭା ଏବଂ ରାଜ୍ୟ ବିଧାନସଭାଗୁଡ଼ିକର ଏକକାଳୀନ ନିର୍ବାଚନ ପାଇଁ ଦୁଇଟି ବିଲ୍ ଯାଞ୍ଚ କରୁଥିବା ସଂସଦର ଯୁଗ୍ମ କମିଟିକୁ କେନ୍ଦ୍ର ଆଇନ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ କହିଛି ଯେ ବାଲଟ୍ ପେପର ମାଧ୍ୟମରେ ନିର୍ବାଚନ କରିବାର ପ୍ରଶ୍ନ ଏହାର ପରିସର ମଧ୍ୟରେ ଆସୁ ନାହିଁ। ବାଲଟ୍ ପେପର୍ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଫେରିଯିବା ପାଇଁ ଯୁଗ୍ମ କମିଟିର କିଛି ସଦସ୍ୟ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ ଏବଂ ଆଇନ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଏହାର ଲିଖିତ ଉତ୍ତର ଦେବାକୁ କହିଥିଲେ। ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ବିଧାୟୀ ବିଭାଗ କମିଟି ଦ୍ୱାରା ପଚରାଯାଇଥିବା ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରଶ୍ନର ବିସ୍ତୃତ ଉତ୍ତର ଦେଇଥିଲା, କିନ୍ତୁ ବାଲଟ୍ ପେପର୍ ସିଷ୍ଟମ ଉପରେ ପରାମର୍ଶର କୌଣସି ସିଧାସଳଖ ଉତ୍ତର ଦେଇନଥିଲା। ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ପକ୍ଷରୁ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ବାଲଟ୍ ପେପର୍ ସିଷ୍ଟମ ବ୍ୟବହାର କରିବା ପରାମର୍ଶ ସଂସଦୀୟ କମିଟିର "କ୍ଷେତ୍ର ବାହାରେ" ଅଟେ। ସେ ଜୋର ଦେଇ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଭୋଟଦାନ ପାଇଁ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ଭୋଟିଂ ମେସିନ୍ (ଇଭିଏମ୍) କିମ୍ବା ବାଲଟ୍ ପେପରର ବ୍ୟବହାର କମିଟି ଦ୍ୱାରା ବିଚାର କରାଯାଉଥିବା ପ୍ରସଙ୍ଗ ନୁହେଁ।
ସୂତ୍ର ଅନୁଯାୟୀ, କମିଟିକୁ ଏକକାଳୀନ ନିର୍ବାଚନ କରାଇବା ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ବିଧେୟକ - ସମ୍ବିଧାନ (୧୨୯ତମ ସଂଶୋଧନ) ବିଲ୍ ଏବଂ କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ଆଇନ (ସଂଶୋଧନ) ବିଲ୍ - ଯାଞ୍ଚ କରିବାକୁ ଏବଂ ସେଗୁଡ଼ିକ ଏହି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପାଇଁ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ କି ନାହିଁ କିମ୍ବା ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆବଶ୍ୟକ କି ନାହିଁ ସେ ବିଷୟରେ ରିପୋର୍ଟ ଦାଖଲ କରିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦିଆଯାଇଛି। ସମ୍ବିଧାନ (୧୨୯ତମ ସଂଶୋଧନ) ବିଲ୍ ଲୋକସଭା ଏବଂ ରାଜ୍ୟ ବିଧାନସଭାଗୁଡ଼ିକର ଏକକାଳୀନ ନିର୍ବାଚନ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ଆଇନଗତ ଢାଞ୍ଚା ସୃଷ୍ଟି କରିବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଥିବା ବେଳେ, କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ଆଇନ (ସଂଶୋଧନ) ବିଲ୍ ମିଳିତ ନିର୍ବାଚନ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଦିଲ୍ଲୀ, ପଣ୍ଡିଚେରୀ ଏବଂ ଜମ୍ମୁ ଏବଂ କାଶ୍ମୀର ବିଧାନସଭାର କାର୍ଯ୍ୟକାଳକୁ ସମନ୍ୱୟ କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଛି।
ତିନୋଟି କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ - ଦିଲ୍ଲୀ, ପଣ୍ଡିଚେରୀ ଏବଂ ଜମ୍ମୁ-କାଶ୍ମୀରରେ ବିଧାନସଭା ଅଛି। ସରକାର ଅନେକ ଥର ସଂସଦକୁ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସେମାନେ ବାଲଟ୍ ପେପର ସିଷ୍ଟମକୁ ଫେରିବା ସପକ୍ଷରେ ନାହାନ୍ତି ଏବଂ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ମଧ୍ୟ ଇଭିଏମ୍ ବ୍ୟବହାର ସପକ୍ଷରେ ମତ ରଖିଛନ୍ତି। ଭୋଟିଂ ମେସିନ୍ରେ ହେରଫେର ସନ୍ଦେହ "ଭିତ୍ତିହୀନ" ବୋଲି କହି ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ବାଲଟ୍ ପେପର ବ୍ୟବହାର ପୁନଃ ଆରମ୍ଭ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ଆବେଦନକୁ ନିକଟରେ ଖାରଜ କରିଦେଇଥିଲେ। ସୂତ୍ର ଅନୁଯାୟୀ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ କିଛି ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଦେଇଛି, ଯେତେବେଳେକି ଅନ୍ୟ କିଛି ପ୍ରଶ୍ନ ନିର୍ବାଚନ କମିଶନଙ୍କୁ ପଠାଯାଇଛି।
ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ କମିଟିକୁ ଏହା ମଧ୍ୟ କହିଛି ଯେ ଲୋକସଭା ଏବଂ ରାଜ୍ୟ ବିଧାନସଭାଗୁଡ଼ିକର ଏକକାଳୀନ ନିର୍ବାଚନ ଅଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ନୁହେଁ ଏବଂ ଏହା ସଂଘୀୟ ଢାଞ୍ଚାକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇବ ନାହିଁ। ମିଳିତ କମିଟିର ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତରରେ, କେନ୍ଦ୍ର ଆଇନ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ବିଧାୟୀ ବିଭାଗ କହିଛି ଯେ ପୂର୍ବରୁ ଲୋକସଭା ଏବଂ ରାଜ୍ୟ ବିଧାନସଭାଗୁଡ଼ିକର ନିର୍ବାଚନ ଏକକାଳୀନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଉଥିଲା କିନ୍ତୁ କିଛି ରାଜ୍ୟରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଶାସନ ଲାଗୁ କରିବା ସମେତ ବିଭିନ୍ନ କାରଣ ଯୋଗୁଁ ଏହି ଧାରା ଭାଙ୍ଗି ଯାଇଥିଲା।
୧୯୫୧ ରୁ ୧୯୬୭ ହୋଇଥିଲା ଏକକାଳୀନ ନିର୍ବାଚନ:
ସମ୍ବିଧାନ ଲାଗୁହେବା ପରେ, ୧୯୫୧ ରୁ ୧୯୬୭ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ଲୋକସଭା ଏବଂ ସମସ୍ତ ରାଜ୍ୟ ବିଧାନସଭାର ନିର୍ବାଚନ ଏକକାଳୀନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା। ଲୋକସଭା ଏବଂ ରାଜ୍ୟ ବିଧାନସଭାର ପ୍ରଥମ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନ ୧୯୫୧-୫୨ ମସିହାରେ ଏକକାଳୀନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଏହି ପରମ୍ପରା ୧୯୫୭, ୧୯୬୨ ଏବଂ ୧୯୬୭ ମସିହାରେ ତିନୋଟି ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନ ଯାଏଁ ମଧ୍ୟ ଜାରି ରହିଥିଲା। ତଥାପି, କିଛି ରାଜ୍ୟ ବିଧାନସଭା ସମୟକାଳ ପୂର୍ବରୁ ଭଙ୍ଗ ହେବା କାରଣରୁ ୧୯୬୮ ଏବଂ ୧୯୬୯ ମସିହାରେ ନିର୍ବାଚନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବା ଦ୍ୱାରା ଏହି ଧାରା ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥିଲା।
୧୯୭୦ ମସିହାରେ ଚତୁର୍ଥ ଲୋକସଭା ମଧ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ପୂର୍ବରୁ ଭଙ୍ଗ ହୋଇଗଲା ଏବଂ ୧୯୭୧ ମସିହାରେ ନୂତନ ଭାବେ ନିର୍ବାଚନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଲା। ପ୍ରଥମ, ଦ୍ୱିତୀୟ ଏବଂ ତୃତୀୟ ଲୋକସଭା ପରି, ଯେଉଁମାନେ ସେମାନଙ୍କର ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ପୂରଣ କରିଥିଲେ, ଜରୁରୀକାଳୀନ ଘୋଷଣା ଯୋଗୁଁ ଧାରା ୩୫୨ ଅନୁଯାୟୀ ପଞ୍ଚମ ଲୋକସଭାର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ୧୯୭୭ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇଥିଲା। 'ଗୋଟିଏ ରାଷ୍ଟ୍ର, ଗୋଟିଏ ନିର୍ବାଚନ' ଉପରେ ଏକ ସରକାରୀ ବିବୃତ୍ତିରେ କୁହାଯାଇଥିଲା ଯେ, ସେବେଠାରୁ କେବଳ କିଛି ଲୋକସଭାର ପୂର୍ଣ୍ଣ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ସମାପନ ହୋଇଛି, ଯେପରିକି ୮ମ, ୧୦ମ, ୧୪ତମ ଏବଂ ୧୫ତମ। ଷଷ୍ଠ, ସପ୍ତମ, ନବମ, ୧୧ତମ, ୧୨ତମ ଏବଂ ୧୩ତମ ଲୋକସଭା ସମେତ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଲୋକସଭା ସମୟ ପୂର୍ବରୁ ଭଙ୍ଗ ହୋଇଯାଇଥିଲା। ରାଜ୍ୟ ବିଧାନସଭାଗୁଡ଼ିକ ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ସମାନ ପ୍ରତିବନ୍ଧକର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଛନ୍ତି।
