ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୦୩/୦୫: ୱାର୍ଲ୍ଡ ପ୍ରେସ୍ ଫ୍ରିଡମ୍ଇଣ୍ଡେକ୍ସ-୨୦୨୫ ବା ବିଶ୍ୱ ଗଣମାଧ୍ୟମ ସ୍ୱାଧୀନତା ସୂଚକାଙ୍କରେ ଭାରତର ସ୍ଥାନ ୧୫୧ ରହିଛି । ମୋଟ ୧୮୦ ଦେଶର ଗଣମାଧ୍ୟମ ସ୍ୱାଧୀନତା ସ୍ଥିତି ଉପରେ ପ୍ୟାରିସ୍ରେ ଥିବା ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଏନ୍ଜିଓ ରିପୋର୍ଟର୍ସ ୱିଦ୍ଆଉଟ୍ ବର୍ଡର ବା ଆର୍ଡବ୍ଲ୍ୟୁବି ଏହି ରିପୋର୍ଟ ଜାରି କରିଛି । ଗତବର୍ଷ ଭାରତର ରାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ୧୫୯ ଥିବାବେଳେ ଚଳିତବର୍ଷ ଏଥିରେ କିଛି ସୁଧାର ଆସିଛି । କିନ୍ତୁ ୨୦୧୯ର ସ୍ଥିତିଠାରୁ ଏବେର ସ୍ଥିତି ଖରାପ ରହିଛି । ୨୦୧୯ରେ ଏହି ସୂଚକାଙ୍କରେ ଭାରତ ୧୪୦ତମ ସ୍ଥାନରେ ରହିଥିଲା । ୨୦୨୩ରେ ଭାରତର ସ୍ଥାନ ଥିଲା୧୬୧ । ସେହିପରି ପଡ଼ୋଶୀ ପାକିସ୍ତାନର ସ୍ଥିତି ଭାରତଠାରୁ ଖରାପ ଅଛି । ଚଳିତ ବର୍ଷ ଏହି ତାଲିକାରେ ପାକିସ୍ତାନ ୧୫୮ ତମ ସ୍ଥାନରେ ରହିଛି । ଇଣ୍ଡେକ୍ସରେ ସବୁଠୁ ତଳେ ଏରିଟ୍ରିଆ(୧୮୦ର୍ୟାଙ୍କ୍) ଥିବାବେଳେ ତାଲିକାର ଶୀର୍ଷରେ ନର୍ୱେ (୧ ନମ୍ବରରେ)ରହିଛି ।
ଭୁଟାନ, ତୁର୍କୀ,ପାଲେଷ୍ଟାଇନ, ଚୀନ୍, ରୁଷ୍, ଆଫଗାନିସ୍ତାନ,ସିରିଆ, ଉତ୍ତରକୋରିଆର ଗଣମାଧ୍ୟମ ଅବସ୍ଥା ଭାରତଠାରୁ ଖରାପ ଅଛି । ତାଲିକାରେ ରୁଷ୍୧୭୧, ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ୧୭୫, ଚୀନ୍ ୧୭୮,ଉତ୍ତରକୋରିଆ ୧୭୯ ତମ ସ୍ଥାନରେ ରହିଛି । ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି, ବିଶ୍ୱ ଗଣମାଧ୍ୟମ ସ୍ୱାଧୀନତା ସୂଚକାଙ୍କ ଇତିହାସର ସର୍ବନିମ୍ନ ସ୍ତରରେ ପହଞ୍ଚିଛି । ପ୍ରେସ୍ ଫ୍ରିଡମ୍ର ସ୍ଥିତି ଖରାପ ହେବା ଯୋଗୁ ଦୁନିଆର ଅଧାରୁ ଅଧିକ ଜନସଂଖ୍ୟାଙ୍କ ଉପରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ୁଛି । ଆର୍ଥିକ ଅସ୍ଥିରତା ଗଣମାଧ୍ୟମ ସଂସ୍ଥାକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଉଛି । ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ଗଣମାଧ୍ୟମ ପାଣ୍ଠି ଅଭାବ ସମସ୍ୟାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛନ୍ତି । ଅନେକ ଦେଶରେ ମିଡିଆକୁ ରାଜନେତା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରୁଛନ୍ତି । ଭାରତ ସମେତ ଲେବାନନ୍, ଆର୍ମେନିଆ ଏବଂ ବୁଲ୍ଗେରିଆ ଭଳି ଦେଶର ବହୁ ଗଣମାଧ୍ୟମ ସଂସ୍ଥା ନେତା ଏବଂ ଉଦ୍ୟୋଗପତିଙ୍କଠାରୁ ମିଳୁଥିବା ସସର୍ତ୍ତ ଫଣ୍ଡିଂ ଯୋଗୁ ନିଜ ଅସ୍ତିତ୍ୱ ବଞ୍ଚାଇ ରଖିଛନ୍ତି । ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ସୂଚନାର ବଡ଼ ସ୍ରୋତ ଗୁଗଲ,ଆପଲ, ଫେସ୍ବୁକ୍, ଆମାଜନ୍ ଏବଂ ମାଇକ୍ରୋସଫ୍ଟ ଭଳି ଟେକ୍ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକର ଦବଦବା ଯୋଗୁ ମିଡିଆ ଅଧିକ ଆର୍ଥିକ ସଙ୍କଟର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛି । ପୂର୍ବରୁ ଯେଉଁ ବିଜ୍ଞାପନ ଗଣମାଧ୍ୟମ ସଂସ୍ଥାକୁ ମିଳୁଥିଲା ଏବେ ତାହାର ଏକ ବଡ଼ଭାଗ ଟେକ୍ ପ୍ଲାଟଫର୍ମକୁ ମିଳୁଛି ।
ସେହିପରି ତାଲିକାରେ ଆମେରିକା ୫୭ତମ ସ୍ଥାନରେ ରହିଛି । ଡୋନାଲ୍ଡ ଟ୍ରମ୍ପ୍ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ହେବା ପରଠାରୁ ଆମେରିକାର ଗଣମାଧ୍ୟମ ସ୍ୱାଧୀନତା ହ୍ରାସ ପାଇଛି । ଗତବର୍ଷ ଆମେରିକା ୫୫ତମ ର୍ୟାଙ୍କରେ ଥିଲା । ୪୨ଟିଦେଶରେ ଗଣମାଧ୍ୟମ ସ୍ୱାଧୀନତା ସ୍ଥିତି ବେଶ୍ ଗମ୍ଭୀର ରହିଛି । ଏହି ଦେଶଗୁଡ଼ିକରେ ପ୍ରେସ୍ ସ୍ୱାଧୀନତା ନ ଥିବା ସହ ସମାନ । ପ୍ରାୟ ୧୮ ମାସ ଧରି ଯୁଦ୍ଧ ପ୍ରଭାବିତ ପାଲେଷ୍ଟାଇନ ୱାର୍ଲ୍ଡ ପ୍ରେସ୍ ଫ୍ରିଡମ୍ ତାଲିକାରେ୧୬୩ ତମ ସ୍ଥାନରେ ରହିଛି । ଗାଜାରେ ଇସ୍ରାଏଲ ସେନା ଅନେକ ନ୍ୟୁଜ୍ ରୁମ୍କୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ଧ୍ୱଂସ କରିଦେଇଛି । ୨୦୨୩ରୁ ଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭ ହେବା ପରଠାରୁ ଅଦ୍ୟାବଧି ଗାଜାରେ ୨୦୦ରୁଅଧିକ ସାମ୍ବାଦିକ ନିହତ ହୋଇଛନ୍ତି । ଚୀନ୍ ଏବଂ ଭିଏତନାମ ଭଳି ଦେଶରେ ଗଣମାଧ୍ୟମ ଉପରେ ସରକାର କିମ୍ବା ସରକାରଙ୍କ ସହ ଜଡ଼ିତ ସଙ୍ଗଠନର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ରହିଛି । ଯେଉଁମାନେ ସ୍ୱାଧୀନ ଭାବେ ସାମ୍ବାଦିକତା କରୁଛନ୍ତି ସେମାନଙ୍କୁ ବହୁ ବିପଦର ସାମ୍ନା କରିବାକୁ ପଡ଼ୁଛି । ଏହି ଦେଶରେ ବିଦେଶୀ ଗଣମାଧ୍ୟମକୁ ଯେ କୌଣସି ସମୟରେ କଳା ତାଲିକାଭୁକ୍ତ କରିଦିଆଯାଉଛି । ଭାରତ କଥା ଦେଖିଲେ, ଗତ ୨୫ ବର୍ଷରେ ଦେଶରେ ଗଣମାଧ୍ୟମ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଙ୍କୁଚିତ ହେବାରେ ଲାଗିଛି । ୨୦୦୨ରେ ଭାରତ ପ୍ରେସ୍ ଫ୍ରିଡମ୍ ଇଣ୍ଡେକ୍ସରେ ୮୦ତମ ସ୍ଥାନରେ ଥିଲା ।୨୦୧୪ରେ ଭାରତ ୧୪୦, ୨୦୧୫ରେ ୧୩୬,୨୦୧୬ରେ ୧୩୩ତମ ସ୍ଥାନରେ ଥିଲା । ୨୦୨୦ରେଏହା ୧୫୦ତମ ସ୍ଥାନକୁ ଖସିଥିଲା । ୨୦୨୩ରେଏହା ଆହୁରି ଖସି ୧୬୧ରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା । ଦେଖିବାକୁ ଗଲେ ୨୦୧୪ରୁ ୨୦୨୪ ମଧ୍ୟରେଭାରତର ପ୍ରେସ୍ ଫ୍ରିଡମ୍ ପ୍ରାୟ ୩୧% ହ୍ରାସ ପାଇଛି ।
