ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୧୫/୦୬: ଆପଣ ଜାଣିଥିବେ କିଛି ଜିନିଷ ହଜିଯାଏ । କିମ୍ବା ବ୍ୟକ୍ତି ନିଖୋଜ ହୋଇଯାନ୍ତି । ହେଲେ ଜାଣିଛନ୍ତି କି କେବେ ସହର ହଜିଯିବା ଆଉ ତାହାକୁ ପୁଣି ଖୋଜି ବାହାର କରିବା । ଜୋର୍ଦାନର ହଜିଥିବା ଏକ ସହର ଥରୈସ୍ ଯାହା ବାୟଜାଣ୍ଟାଇନ୍ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଅଂଶ ଥିଲା । ଶେଷରେ ଏହି ସହରର ପତ୍ତା ମିଳିଛି । ୧୫୦୦ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା ନକ୍ସାରୁ ମିଳିଲା ହଜି ଯାଇଥିବା ସହର ଥରୈସ୍ । ଖୋଜିବାକୁ ଲାଗିଥିଲା ୧୪୦୦ ଦିନ ।
ୱାଇଅନ୍ରେ ପ୍ରକାଶିତ ଏକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ, ସମ୍ରାଟ ଜଷ୍ଟିନିଆନ (୫୨୭-୫୬୫ ଶ୍ରୀଷ୍ଟାଦ୍ଦ)ଙ୍କ ରାଜତ୍ୱ କାଳରେ ୧୫୦୦ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା ନକ୍ସା ସାହାଯ୍ୟରେ ସହରର ପତ୍ତା ମିଳିଛି । ଏହି ମାନଚିତ୍ର ଜୋର୍ଦାନର ୧୫୭ଟି ଧାର୍ମିକ ଏବଂ ଐତିହାସିକ ସ୍ଥାନକୁ ଦେଖାଇଛି । ଅନେକ ସ୍ଥାନଗୁଡିକୁ ଏ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚିହ୍ନଟ ହୋଇନାହିଁ । ହେଲେ ପ୍ରତ୍ନତ୍ତ୍ବବିତ୍ମାନେ ଥରୈସ୍ ସହରକୁ ଚିହ୍ନିଛନ୍ତି ।
୪ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ସହରକୁ ଖୋଜା ହୋଇଥିଲା-ମୁତାହ ବିଶ୍ୱ ବିଦ୍ୟାଳୟର ପୂର୍ବ ଅଧକ୍ଷ୍ୟ ତଥା ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱର ଏସୋସିଏଟ୍ ପ୍ରଫେସର ମୁସଲ୍ଲମ ଆର. ଅଲ-ରାବାହନେହଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ୨୦୨୧ରେ ଏହି ସନ୍ଧାନ ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ୪ ବର୍ଷ ଧିରେ ଚାଲିଥିବା ଏହି ଅଭଯାନରେ ମାଦାବା, ମୋଜାଇକ୍ ମାନଚିତ୍ର ଏବଂ ଆଧୁନିକ ମାନଚିତ୍ର ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥିଲା । ଗବେଷକମାନେ ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ କୂଳ ନିକଟରେ ଅବସ୍ଥିତ ଆଧୁନିକ ଏଲ୍- ଇରାକ ସହର ଚାରିପାଖରେ ସର୍ଭେ କରିଥିଲେ । ସେଠାରେ ମୋଜାଇକ୍ ମହଲା, କାଚଗୁଣ୍ଡ ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ଉପକରଣ ମିଳିଥିଲା । ଯାହା ପ୍ରମାଣ ଦେଉଛି କି ସେଠାରେ ଏକ ପ୍ରାଚୀନ ସହର ଥିଲା । ଥରୈସ୍କୁ ଖୋଜିବାରେ ଧାର୍ମିକ ସଙ୍କେତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା । ଗବେଷକମାନେ ବାୟଜାଣ୍ଟାଇନ୍ ବାସିଲିକା ଭଳି ଗଠନ ପାଇଲେ ଯାହା କେନ୍ଦ୍ରୀୟ କୋଠରୀ ସହିତ ଉଚ୍ଚ କୋଠରୀ ଥିଲା ଯାହା ଏକ ଖ୍ରୀଷ୍ଟିଆନ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ବାସସ୍ଥାନ ଥିଲା ।