ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୦୨/୦୮: ଭାରତର ଦୁଇ ନିକଟତମ ପଡ଼ୋଶୀ ବାଂଲାଦେଶ ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନ ଏବେ ବହୁତ ଖୁସି। କାରଣ ଗୋଟିଏ ପଟେ ଆମେରିକା ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଟ୍ରମ୍ପ ସେମାନଙ୍କ ଉପରେ ଟାରିଫଭରା ପ୍ରେମ ବର୍ଷା କରିଥିବା ବେଳେ ଅନ୍ୟପଟେ ସେ ଭାରତକୁ ଟାରିଫର ରାଜା ବୋଲି କହି ସମାଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି। ଟ୍ରମ୍ପ ଭାରତ ଉପରେ ୨୫% ଶୁଳ୍କ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ରୁଷରୁ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଏବଂ ତେଲ କିଣିବା ଉପରେ ଏକ ପୃଥକ ଦଣ୍ଡ ଲାଗୁ କରାଯିବ। ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ପାକିସ୍ତାନ ଉପରେ ୧୯% ଏବଂ ବାଂଲାଦେଶ ଉପରେ ୨୦% ଶୁଳ୍କ ଲାଗୁ କରାଯାଇଛି। ପାକିସ୍ତାନ ସହିତ ଏକ ବଡ଼ ତୈଳ ଚୁକ୍ତି ମଧ୍ୟ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଛି। ଉଭୟ ଦେଶ ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ଏହି ଦୟାକୁ ନିଜର ବିଜୟ ବୋଲି କହୁଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ଏହା ପଛରେ ପ୍ରକୃତ କାରଣ ଅନ୍ୟ କିଛି....
୨୦ ପ୍ରତିଶତ ଟାରିଫରେ ବାଂଲାଦେଶ ଗଦଗଦ:
ମାତ୍ର ୧୭ କୋଟି ଜନସଂଖ୍ୟା ବିଶିଷ୍ଟ ବାଂଲାଦେଶ ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ 'ଶୁଳ୍କ ଟ୍ରିଟ୍'ରେ କେତେ ଖୁସି, ତାହା ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀକାଳୀନ ସରକାର ମୁଖ୍ୟ ଏବଂ ଜାତୀୟ ସୁରକ୍ଷା ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କ ବୟାନରୁ ସ୍ପଷ୍ଟ। ଟ୍ରମ୍ପ ପୂର୍ବରୁ ବାଂଲାଦେଶ ଉପରେ ୩୫ ପ୍ରତିଶତ ପାରସ୍ପରିକ ଶୁଳ୍କ ଲାଗୁ କରିବାକୁ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଏବେ ଏହାକୁ ୨୦ ପ୍ରତିଶତକୁ ହ୍ରାସ କରାଯାଇଛି। ୟୁନୁସ୍ ଏହାକୁ ତାଙ୍କର 'ନିର୍ଣ୍ଣାୟକ ଏବଂ କୂଟନୈତିକ ବିଜୟ' ବୋଲି କହୁଛନ୍ତି, ଏବଂ ଭାରତକୁ ମଧ୍ୟ ସମାଲୋଚନା କରୁଛନ୍ତି। ବାଂଲାଦେଶ ସରକାରଙ୍କ ମୁଖ୍ୟ ପରାମର୍ଶଦାତା ମହମ୍ମଦ ୟୁନୁସ୍ଙ୍କ ଟ୍ୱିଟ୍ ମଧ୍ୟ କିଛି ଏପରି ବଖାଣୁଛି। ସେ ଲେଖିଛନ୍ତି, 'ଆମେରିକା ସହିତ ଏକ ଐତିହାସିକ ବାଣିଜ୍ୟ ଚୁକ୍ତି କରିବା ପାଇଁ ଆମେ ବାଂଲାଦେଶର ବାର୍ତ୍ତାକାରୀମାନଙ୍କୁ ଗର୍ବର ସହିତ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଉଛୁ। ଏହା ଆମ ପାଇଁ ଏକ ନିର୍ଣ୍ଣାୟକ କୂଟନୈତିକ ବିଜୟ ଅଟେ।'
ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ଥିତିରେ ଭାରତ-ବାଂଲାଦେଶ ସମ୍ପର୍କ:
ସ୍ମରଣଥାଉକି, ଗତ ବର୍ଷ 'ବିଦ୍ରୋହ' ପରେ ତତ୍କାଳୀନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶେଖ୍ ହସିନା ଭାରତ ଆସିଥିଲେ, ଏହା ପରେ ଭାରତ ଏବଂ ବାଂଲାଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ ଖରାପ ହୋଇଥିଲା। ବାଂଲାଦେଶରେ ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କୁ ବହୁତ ନିର୍ଯାତନା ଦିଆଯାଇଥିଲା। ଏବେ ମଧ୍ୟ, ଏହାର ବିକ୍ଷିପ୍ତ ରିପୋର୍ଟ ଆସୁଛି। ଶେଖ୍ ହସିନାଙ୍କ ପରେ, ମହମ୍ମଦ ୟୁନୁସଙ୍କୁ ବାଂଲାଦେଶରେ କ୍ଷମତାର ଭାର ଦିଆଯାଇଥିଲା। ତାଙ୍କ ଶାସନ ସମୟରେ ବହୁତ ଭାରତ ବିରୋଧୀ ବୟାନ ଦିଆଯାଇଥିଲା। ଏହା ଭାରତ-ବାଂଲାଦେଶ ବାଣିଜ୍ୟକୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥିଲା।
ବାଂଲାଦେଶ ମୁଖ୍ୟତଃ ଆମେରିକାର 'ମାର୍ଗଦର୍ଶନ' ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ। ଆମେରିକା ସହିତ ଆଲୋଚନାର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିବା ବାଂଲାଦେଶର ଜାତୀୟ ସୁରକ୍ଷା ପରାମର୍ଶଦାତା ଡକ୍ଟର ଖଲିଲୁର ରହମାନ ଆମେରିକାର ଶୁଳ୍କ ଉପରେ କହିଛନ୍ତି, "ଆମର ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଆମର ଜାତୀୟ ସ୍ୱାର୍ଥ ଏବଂ କ୍ଷମତା ସହିତ ସମାନ ହେବା ନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ଆମେ ବହୁତ ସତର୍କତାର ସହ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲୁ.... ଆମେ ୩୫ ପ୍ରତିଶତ ପାଲଟା ଶୁଳ୍କରୁ ନିଜକୁ ସଫଳତାର ସହ ରକ୍ଷା କରିଛୁ। ଏହା ଆମର ପୋଷାକ କ୍ଷେତ୍ର ଏବଂ ଏହା ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ଭଲ ଖବର।"
ଯଦି ଆମେ ଏହାର ଅନ୍ୟ ଦିଗକୁ ଦେଖିବା, ତେବେ ବାଂଲାଦେଶ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଆମେରିକାରୁ ୭ ଲକ୍ଷ ଟନ୍ ଗହମ କିଣିବା ପାଇଁ ଏକ ଚୁକ୍ତି କରିସାରିଛି। ସ୍ଥାନୀୟ ଗଣମାଧ୍ୟମ ଅନୁଯାୟୀ, ଏଲ୍ଏନ୍ଜି (ତରଳ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍ ଗ୍ୟାସ୍) କିଣିବା ପାଇଁ ଆଲୋଚନା ଚାଲିଛି। କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ଆମେରିକାରୁ ୨୫ଟି ବୋଇଂ ବିମାନ କିଣିବାର ଯୋଜନା ମଧ୍ୟ ରହିଛି। ଟ୍ରମ୍ପ ସରକାରଙ୍କ ସହିତ ଆଲୋଚନାରେ ସାମିଲ ଥିବା ଜଣେ ବାଂଲାଦେଶୀ ଅଧିକାରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଆମେରିକା ଏହାର ସାମରିକ ଉପକରଣ କିଣିବା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଜିଦ୍ ଧରିଛି। ଆମେରିକା ସହିତ ୬ ବିଲିୟନ ଡଲାରର ବାଣିଜ୍ୟ ନିଅଣ୍ଟ ହ୍ରାସ କରିବା ପାଇଁ, ବାଂଲାଦେଶ ଏଥିରୁ ସୋୟାବିନ୍ ଏବଂ କପା ଆମଦାନୀ ମଧ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି କରିବ।
ପ୍ରଥମେ ତେଲ ଡିଲ୍, ପରେ ଟାରିଫ...ପାକିସ୍ତାନ ଖୁସି:
ଏବେ ପାକିସ୍ତାନ ଉପରେ ଆମେରିକୀୟ ଶୁଳ୍କ ବିଷୟରେ ଜାଣନ୍ତୁ। ଟ୍ରମ୍ପ ଭାରତ ଉପରେ ୨୫ ପ୍ରତିଶତ ଶୁଳ୍କ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି। ଏହାର କିଛି ଘଣ୍ଟା ପରେ, ସେ ପାକିସ୍ତାନ ସହିତ ଏକ 'ଐତିହାସିକ' ତୈଳ ଚୁକ୍ତି ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି। ଟ୍ରମ୍ପ କହିଛନ୍ତି ଯେ "ଆମେରିକା ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନ ମିଳିତ ଭାବରେ ପାକିସ୍ତାନରେ ଥିବା 'ବିଶାଳ ତୈଳ ଭଣ୍ଡାର' ବିକଶିତ କରିବେ। ସହଭାଗୀତା ପାଇଁ ଏକ ତୈଳ କମ୍ପାନୀକୁ ଚୟନ କରାଯାଉଛି... ଏହା ସମ୍ଭବ ଯେ ଦିନ ଆସିବ ପାକିସ୍ତାନ ମଧ୍ୟ ଭାରତକୁ ତା'ର ତେଲ ବିକ୍ରି କରିବ।" ଯଦି ଦେଖାଯାଏ, ତେବେ ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ଏହି ଦାବି ଉପରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଯାଉଛି।
ପାକିସ୍ତାନ ତୈଳ ଭଣ୍ଡାରର ସତ୍ୟାସତ୍ୟ:
* କୁହାଯାଉଛି ଯେ ପାକିସ୍ତାନ ପାଖରେ ଏତେବି ତୈଳ ଭଣ୍ଡାର ନାହିଁ, ଯଦ୍ଦ୍ବାରା କି ସେ ଏହାକୁ ବିକଶିତ କରି ଅନ୍ୟ ଦେଶକୁ ବିକ୍ରୟ କରିବ
* ଆମେରିକାର ଏନର୍ଜି ଇନ୍ଫର୍ମେସନ୍ ଆଡ୍ମିନିଷ୍ଟ୍ରେସନ (ଇଆଇଏ)ର ୨୦୧୬ ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଆମେରିକା କେବଳ ୩୫୩ ନିୟୁତ ବ୍ୟାରେଲ ତୈଳ ଭଣ୍ଡାର ଘୋଷଣା କରିଛି।
* ଏହା ବିଶ୍ୱର ମୋଟ ତୈଳ ଭଣ୍ଡାରର ମାତ୍ର ୦.୦୨୧ ପ୍ରତିଶତ ଅଟେ
* ପାକିସ୍ତାନର ଦୈନିକ ତେଲ ବ୍ୟବହାର ୫.୫୬ ଲକ୍ଷ ବ୍ୟାରେଲ
* ଏହି ଦୃଷ୍ଟିରୁ, ଏହାର ତୈଳ ଭଣ୍ଡାର ସର୍ବାଧିକ ଦୁଇ ବର୍ଷ ପାଇଁ ନିଜସ୍ୱ ଖର୍ଚ୍ଚ ପୂରଣ କରିପାରିବ
* ପାକିସ୍ତାନ ନିଜେ ଦୈନିକ ମାତ୍ର ୮୮ ହଜାର ବ୍ୟାରେଲ ଅଶୋଧିତ ତେଲ ବାହାର କରିପାରୁଛି
* ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ଏହାକୁ ଏହାର ୮୫ ପ୍ରତିଶତ ତେଲ ବିଦେଶରୁ ଆମଦାନୀ କରିବାକୁ ପଡୁଛି
* ପାକିସ୍ତାନରେ ବର୍ତ୍ତମାନ କୌଣସି ନୂଆ ତୈଳ ଭଣ୍ଡାର ସନ୍ଧାନ ହୋଇନାହିଁ। କିଛି ସମୟ ପୂର୍ବରୁ ଗୋଟିଏ ଗ୍ୟାସ ଭଣ୍ଡାର ମିଳିଥିଲା
ପାକିସ୍ତାନ ଉପରେ ଟାରିଫରେ ୧୦ % ଛାଡ଼:
ତଥାପି, ପାକିସ୍ତାନ ସହିତ ମେଗା ତେଲ ଚୁକ୍ତି ଘୋଷଣା କରିବାର ପରଦିନ, ଟ୍ରମ୍ପ ୬୯ ଟି ଦେଶ ଉପରେ ନୂଆ ଶୁଳ୍କ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ। ଏଥିରେ ପାକିସ୍ତାନରୁ ଆମେରିକାକୁ ଆମଦାନି ହେଉଥିବା ସାମଗ୍ରୀ ଉପରେ ୧୯ ପ୍ରତିଶତ ଶୁଳ୍କ ଘୋଷଣା ମଧ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଥିଲା। ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ ଯେ ଟ୍ରମ୍ପ ପୂର୍ବରୁ ପାକିସ୍ତାନ ଉପରେ ୨୯ ପ୍ରତିଶତ ଶୁଳ୍କ ଲାଗୁ କରିବା ବିଷୟରେ କଥା ହୋଇଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଏବେ ଏହାକୁ ୧୦ ପ୍ରତିଶତ ହ୍ରାସ କରାଯାଇଛି। ଖବର ଲେଖାଯିବା ସୁଦ୍ଧା ପାକିସ୍ତାନ ସରକାର ଏ ବିଷୟରେ କୌଣସି ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ମଧ୍ୟ ଦେଇ ନାହାନ୍ତି।
ତେଲ ବଦଳରେ ଟାରିଫ, ଆମେରିକାର ଖେଳ:
ଏବେ ଉପରୋକ୍ତ ଆଲୋଚନାର ଏକ ଅନ୍ୟ ଦିଗକୁ ଦେଖିବା। ପାକିସ୍ତାନ ପ୍ରତି ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ଦୟା କେବଳ ସେପରି ଆସିନାହିଁ, ଏହା ପଛରେ ବାଣିଜ୍ୟ ଏବଂ ସାମରିକ ପ୍ରଭାବ ରହିଛି। ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପାକିସ୍ତାନ ଏହାର ତୈଳ ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ କରିବା ପାଇଁ ମଧ୍ୟପ୍ରାଚ୍ୟରୁ ଅଶୋଧିତ ତେଲ କିଣୁଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଏବେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଏହା ଆମେରିକାରୁ ଅଶୋଧିତ ତେଲ କିଣିବା ପାଇଁ ଏକ ଚୁକ୍ତି କରିଛି। ପାକିସ୍ତାନର ସର୍ବବୃହତ ରିଫାଇନାରୀ ସନର୍ଗାଇକୋ ଆମେରିକାରୁ ଦଶ ଲକ୍ଷ ବ୍ୟାରେଲ ତେଲ କିଣିବ।
ପାକିସ୍ତାନ ଉପରେ ଟ୍ରମ୍ପ କାହିଁକି ଏତେ ଦୟା କରିଛନ୍ତି?
*ପାକିସ୍ତାନକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ପଛରେ ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ସାମରିକ, କୂଟନୈତିକ ଏବଂ ଭୂରାଜନୈତିକ ବାଧ୍ୟବାଧକତା ଭଳି ଅନେକ କାରଣ ରହିଛି।
* ପାକିସ୍ତାନ ଏପରି ଏକ ସ୍ଥାନରେ ଉପନିତ ଯାହା ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ଏବଂ ମଧ୍ୟ ଏସିଆ ମଧ୍ୟରେ ଅଛି।
*ଆଫଗାନିସ୍ତାନକୁ ସନ୍ତୁଳିତ କରିବା ପାଇଁ ଆମେରିକାକୁ ପାକିସ୍ତାନର ଆବଶ୍ୟକତା ଅଛି। ୨୦୦୧ ରେ, ଆମେରିକା ଆଫଗାନିସ୍ତାନରେ ସାମରିକ ଏବଂ ଆତଙ୍କବାଦୀ ବିରୋଧୀ ଅଭିଯାନରେ ପାକିସ୍ତାନର ସ୍ଥଳ ଏବଂ ବାୟୁପଥ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲା।
ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ କଠୋର ମନୋଭାବର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ କାରଣ - ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦି !
ଏସବୁ ବ୍ୟତୀତ, ଆଉ ଏକ କାରଣ ଅଛି ଯାହା ଯୋଗୁଁ ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କୁ ପାକିସ୍ତାନ ଏବଂ ବାଂଲାଦେଶକୁ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ କରିବାକୁ ପଡ଼ିଛି। ତାହା ହେଉଛି ଭାରତ ଏବଂ ଭାରତର ବର୍ତ୍ତମାନର ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦି ସରକାର। ୨୦୧୪ ପରଠାରୁ, ଭାରତର ଆର୍ଥିକ, ରାଜନୈତିକ, କୂଟନୈତିକ ଏବଂ ରଣନୈତିକ ସ୍ଥିତି ବହୁତ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଛି। ଭାରତ ଏକ ଉଦୀୟମାନ ମହାଶକ୍ତି ପାଲଟିଛି। ଏବେ ଏହା ଆଉ ଏପରି ଏକ ଦେଶ ନୁହେଁ ଯେ କାହାର ଚାପରେ ପ୍ରଭାବିତ ହେବ। "ଅପରେସନ୍ ସିନ୍ଦୁର" ସମୟରେ ଭାରତ ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନ ମଧ୍ୟରେ ଯୁଦ୍ଧବିରତି ଆଣିବାର ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ବାରମ୍ବାର ଦାବିକୁ ଭାରତ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଛି। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦି ନିଜେ ଏ ବିଷୟରେ ବିବୃତ୍ତି ଦେଇଛନ୍ତି।
ଚଟ୍ଟାଣ ପରି ଠିଆ ହୋଇଛି ଭାରତ:
ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ଇଚ୍ଛା ଅନୁଯାୟୀ ଭାରତ ବାଣିଜ୍ୟ ଚୁକ୍ତି କରିବାକୁ ମନା କରିଦେଇଛି। ଏହି କାରଣରୁ ଟ୍ରମ୍ପ ଭାରତ ଉପରେ ଚାପ ପକାଇବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି। ଏଥିପାଇଁ, ଅପରେସନ ସିନ୍ଦୁର ପରେ, ସେ ପାକିସ୍ତାନ ସେନା ମୁଖ୍ୟଙ୍କୁ ହ୍ୱାଇଟ୍ ହାଉସକୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଭୋଜି ଆୟୋଜନ କରିଥିଲେ। ସେ ଭାରତକୁ ଏକ ଶୁଳ୍କ ରାଜା ବୋଲି ଅଭିଯୋଗ କରିଥିଲେ। ପାକିସ୍ତାନ ଏବଂ ବାଂଲାଦେଶ ଭଳି ପଡ଼ୋଶୀ ଦେଶଗୁଡ଼ିକୁ ଅଧିକ ରିହାତି ଦିଆଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଭାରତ ଉପରେ ଅଧିକ ଶୁଳ୍କ ଲାଗୁ କରାଯାଇଥିଲା।