ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଗୁଡ଼ସ ଆଣ୍ଡ ସର୍ଭିସେସ ଟ୍ୟାକ୍ସ (ଜିଏସ୍ଟି) ଗଠନରେ ଏକ ବଡ଼ ସଂସ୍କାର ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଆଗତ କରିଛନ୍ତି। ପ୍ରସ୍ତାବ ଅନୁଯାୟୀ, ଜିଏସ୍ଟିକୁ ମାତ୍ର ଦୁଇଟି ସ୍ଲାବ - ୫% ଏବଂ ୧୮% - କୁ ସୀମିତ କରାଯିବ। ଯେଉଁଥିରେ ତମାଖୁ ଓ ପାନ ମସାଲା ଜାତୀୟ ଅସାମାଜିକ ଦ୍ରବ୍ୟ ଉପରେ ୪୦% ଟିକସ ଲାଗୁ ହେବ। ଏହା ସହିତ, କୃଷି ଉତ୍ପାଦ, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଦ୍ରବ୍ୟ, ହସ୍ତଶିଳ୍ପ ଏବଂ ବୀମା ଉପରେ ଟିକସ ହ୍ରାସ କରାଯିବ। ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବ ଜିଏସ୍ଟି କାଉନସିଲକୁ ପଠାଯାଇଛି, ଯାହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରେ ଏକ ଦୁଇ ଦିନିଆ ବୈଠକରେ ଏହାକୁ ଚୂଡ଼ାନ୍ତ କରିବ ବୋଲି ସୂଚନା ମିଳିଛି।
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ ଅବସରରେ ଲାଲକିଲ୍ଲାରୁ ଦେଇଥିବା ଭାଷଣରେ ଦୀପାବଳୀ ସୁଦ୍ଧା ‘ନେକ୍ସଟ ଜେନେରେସନ ଜିଏସ୍ଟି ସଂସ୍କାର’ ଆଣିବାର ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି। ସେ କହିଛନ୍ତି, “ଗତ ଆଠ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଆମେ ଜିଏସ୍ଟିରେ ବଡ଼ ସଂସ୍କାର କରିଛୁ ଏବଂ ଟିକସକୁ ସରଳ କରିଛୁ। ଏବେ ଏହାର ସମୀକ୍ଷାର ସମୟ ଆସିଛି। ଆମେ ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କ ସହ ଆଲୋଚନା କରି ଏକ ନୂତନ ସଂସ୍କାର ଆଣୁଛୁ।”
ସୂଚନା ମୁତାବକ, ବର୍ତ୍ତମାନ ଜିଏସ୍ଟିରେ ପାଞ୍ଚଟି ମୁଖ୍ୟ ସ୍ଲାବ ରହିଛି - ୦%, ୫%, ୧୨%, ୧୮% ଏବଂ ୨୮%। ପ୍ରସ୍ତାବିତ ସଂସ୍କାରରେ ୧୨% ସ୍ଲାବକୁ ହଟାଇ ଏହା ଅଧୀନରେ ଥିବା ଦ୍ରବ୍ୟଗୁଡ଼ିକୁ ୫% କିମ୍ବା ୧୮% ସ୍ଲାବକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରାଯିବ। ଏହା ଦୈନନ୍ଦିନ ଆବଶ୍ୟକ ଦ୍ରବ୍ୟ ଯେପରିକି ଘିଅ, ସାବୁନ, ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜିନିଷକୁ ଆହୁରି ଶସ୍ତା କରିବ। ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଓ ଜୀବନ ବୀମା ଭଳି ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ସେବାଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ଏହି ସଂସ୍କାର ଦ୍ୱାରା ଅଧିକ ସୁଲଭ ହେବ।
ସରକାର ମାନୁଛନ୍ତି ଯେ ଟିକସ ହ୍ରାସ ହେତୁ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଭାବେ ରାଜସ୍ୱରେ କିଛି କ୍ଷତି ହୋଇପାରେ। କିନ୍ତୁ ଅଧିକ ବିକ୍ରି ଏବଂ ଉନ୍ନତ ଟିକସ ଅନୁପାଳନ ଦ୍ୱାରା ଏହା ପୂରଣ ହେବ। ଏହି ସଂସ୍କାର ଗ୍ରାହକଙ୍କ ଖର୍ଚ୍ଚ ବୃଦ୍ଧି କରି ଅର୍ଥନୀତିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି। ଏହା ସହିତ, ଏମ୍ଏସ୍ଏମ୍ଇ (କ୍ଷୁଦ୍ର ଓ ମଧ୍ୟମ ଉଦ୍ୟୋଗ) ଏବଂ ମଧ୍ୟମ ଓ ନିମ୍ନ ଆୟ ଗୋଷ୍ଠୀଙ୍କ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଏହି ନୂଆ ଯୋଜନା ଲାଭଦାୟୀ ହେବ।
ତମାଖୁ, ସିଗାରେଟ ଏବଂ କାର୍ବୋନେଟେଡ୍ ପାନୀୟ ଭଳି ଦ୍ରବ୍ୟ ଉପରେ ଜିଏସ୍ଟି ୨୮%ରୁ ବୃଦ୍ଧି କରି ୪୦% କରାଯିବ। ଏହା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ କ୍ଷତିକାରକ ଦ୍ରବ୍ୟର ବ୍ୟବହାରକୁ ହ୍ରାସ କରିବା ସହ ରାଜସ୍ୱ ବୃଦ୍ଧିରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ ବୋଲି ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖାଯାଇଛି।
ଜିଏସ୍ଟି କାଉନସିଲର ଆସନ୍ତା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରେ ହେବାକୁ ଥିବା ବୈଠକରେ ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବ ଉପରେ ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯିବ। ଯାହା କେନ୍ଦ୍ର ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଏବଂ ରାଜ୍ୟ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ହେବ। ଏହି ସଂସ୍କାର ଦୀପାବଳୀ ପୂର୍ବରୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ରହିଛି, ଯାହା ଗ୍ରାହକଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ‘ଦୀପାବଳୀ ଉପହାର’ ହେବ ବୋଲି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି।