ଭୁବନେଶ୍ବର,୧୫/୦୧: ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କୁ ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ଚିନ୍ତା । ସ୍କୁଲ ଆସୁନାହାନ୍ତି ୧୧ ହଜାର ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ । ପ୍ରାୟ ମାସାଧିକ କାଳ ଧରି ସ୍କୁଲର ବାରଣ୍ଡା ମାଡ଼ୁନାହାନ୍ତି । କାହିଁକି ଆସୁନାହାନ୍ତି? ତାର ସୂଚନା ମଧ୍ୟ ସ୍କୁଲ ପାଖରେ ନାହିଁ । ସ୍କୁଲ ଆସୁନଥିବା ପିଲାଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅନେକ ବାଲ୍ୟ ବିବାହ କରିଥିବା ଏବଂ ଆଗକୁ ଆଉ କିଛି ଏହାର ଶିକାର ହୋଇପାରନ୍ତି ବୋଲି ଆଶଙ୍କା ପ୍ରକାଶ କରିଛି ଜାତୀୟ ଶିଶୁ ଅଧିକାର ସୁରକ୍ଷା ଆୟୋଗ (ଏନ୍ସିପିସିଆର୍) । ରାଜ୍ୟରେ ଏହି ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ରୋକିବା ଦିଗରେ ପଦକ୍ଷେପ ନେବାକୁ ସରକାର ଅଣ୍ଟା ଭିଡ଼ିଛନ୍ତି । ସରକାର ଏନ୍ସିପିସିଆର୍ର ଜାରି କରିଥିବା ରିପୋର୍ଟକୁ ଗମ୍ଭୀରତାର ସହ ନେଇଛନ୍ତି । ଜିଲ୍ଲାପାଳଙ୍କୁ ଚିଠି ଲେଖି ମାର୍ଗଦର୍ଶିକା ଜାରି କରିଛନ୍ତି । ଏହି ମାର୍ଗଦର୍ଶିକା ଅନୁଯାୟୀ ପଦକ୍ଷେପ ନେବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି । କେଉଁ ସ୍କୁଲରୁ କେତେ ପିଲା ଏକ ମାସରୁ ଅଧିକ ଦିନ ଧରି ସ୍କୁଲ ଆସୁନାହାନ୍ତି? ସେ ସଂପର୍କରେ ସ୍କୁଲ ପ୍ରଧାନଶିକ୍ଷକ ତୁରନ୍ତ ସଂପୁକ୍ତ ବ୍ଲକ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କୁ ଜଣାଇବେ ।
ବ୍ଲକ୍ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ଏହି ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ଅଙ୍ଗନବାଡ଼ି କର୍ମୀଙ୍କୁ ସର୍ଭେ କରିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେବେ । ଅଙ୍ଗନବାଡ଼ି କର୍ମୀ ଅନୁପସ୍ଥିତ ରହୁଥିବା ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀଙ୍କ ଘରକୁ ଯିବେ । ଅନୁପସ୍ଥିତର କାରଣ ଖୋଜିବେ । ଏନ୍ସିପିସିଆର୍ ପକ୍ଷରୁ ୨୦୨୩-୨୪ ବର୍ଷର ଏକ ସମୀକ୍ଷା ବୈଠକ ହୋଇଥିଲା । କମିଶନରଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଆୟୋଜିତ ବୈଠକରେ ୨୮ ରାଜ୍ୟ ଓ ୮ କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳର ୭୮୪ଟି ଜିଲ୍ଲାର ପ୍ରତିନିଧି ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ । ଏଥିରେ ଆସିଥିବା ରିପୋର୍ଟରେ ସାଂଘାତିକ ତଥ୍ୟ ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଛି । ଏନ୍ସିପିସିଆର୍ର ହୋଇଥିବା ସର୍ଭେରେ ଦେଶର ୨ ଲକ୍ଷ ୮୦ ହଜାର ୨୮୯ ବ୍ଲକ୍ ଓ ଗାଁକୁ ସାମିଲ କରାଯାଇଥିଲା । ଏଥିରେ ୬ ଲକ୍ଷ ୧୬ ହଜାର ୮୯୭ଟି ସ୍କୁଲକୁ ମ୍ୟାପିଂ ତଥା ସର୍ଭେ ପାଇଁ ନିଆଯାଇଥିଲା । ଯେଉଁଥିରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି ଯେ, ୧୧ ଲକ୍ଷ ୪୯ ହଜାର ୨୩ ଜଣ ପିଲା ମାସାଧିକ ଧରି ସ୍କୁଲ ମାଟି ମାଡ଼ନାହାନ୍ତି । ଏଥିରୁ ଓଡ଼ିଶାରେ ୧୯୬୮୩ଟି ବ୍ଲକ୍/ଗାଁର ୨୬,୪୧୫ଟି ସ୍କୁଲକୁ ମ୍ୟାପିଂ କରାଯାଇଥିଲା । ଯେଉଁଥିରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା ଯେ, ୧୧.୦୫୩ ଜଣ ମାସାଧିକ କାଳ ସ୍କୁଲର ବାରଣ୍ଡା ମାଡୁ଼ନାହାନ୍ତି । କାହିଁକି ଅନୁପସ୍ଥିତ ଅଛନ୍ତି ତାର କାରଣ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଧାନଶିକ୍ଷକଙ୍କୁ ଜଣାଇନାହାନ୍ତି ।
ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ, ଦେଶରେ ୨ ଲକ୍ଷ ୫୮ ହଜାର ୩୭ଟି ଗାଁର ୧ କୋଟି ୨୨ ଲକ୍ଷ ୧୭ ହଜାର ୬ ଜଣ ଲୋକଙ୍କୁ ନେଇ ୨ ଲକ୍ଷ ୯୨ହଜାର ୫୨୫ ଥର ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ରୋକିବା ପାଇଁ ସଚେତନତା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ କରାଯାଇଛି । ଏଥିରୁ ଓଡ଼ିଶାରେ ୩୦ ହଜାର ୭୫୫ ଗାଁର ୬ ଲକ୍ଷ ୬୦ ହଜାର ୪୯୦ ଲୋକଙ୍କୁ ନେଇ ୩୩,୨୭୬ ଥର ସଚେତନତା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ କରାଯାଇଛି । ସେହିପରି ଦେଶରେ ୫ ଲକ୍ଷ ୪୨ ହଜାର ୩୪୧ ଗାଁର ୬୧ ଲକ୍ଷ ୮୬ ହଜାର ୯୦୬ ଜଣ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ନେଇ ୪ ଲକ୍ଷ ୩୦ ହଜାର ୨୪୭ ଥର ବୈଠକ ହୋଇଛି । ଏଥିରୁ ୫୧ ହଜାର ୫୩୯ଟି ଗାଁ ଓଡ଼ିଶାର ଥିବା ବେଳେ ୪ଲକ୍ଷ ୯୯ ହଜାର ୨୨୩ ଜଣ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ନେଇ ୬୫ ହଜାର ୬୧୧ ଥର ସଚେତନତା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ କରାଯାଇଛି । ଜାତୀୟ ଅପରାଧ ରେକର୍ଡ ବ୍ୟୁରୋ (ଏନ୍ସିଆର୍ବି) ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, କୋଭିଡ୍-୧୯ ସମୟରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ସର୍ବାଧିକ ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ହୋଇଛି । ୨୦୨୨ରେ ୪୬, ୨୦୨୦ ଓ ୨୦୨୧ରେ ୬୪ ଜଣ ବାଲ୍ୟ ବିବାହ କରିଥିଲେ । ଯାହା ଗତ ଦଶନ୍ଧିର ସର୍ବାଧିକ ଥିଲା । ଜାତୀୟ ପରିବାର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସର୍ଭେ (ଏନ୍ଏଫ୍ଏଚ୍ଏସ୍) ଅନୁଯାୟୀ ବର୍ତ୍ତମାନ ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ଓଡ଼ିଶାରେ କମୁଛି । ରାଜ୍ୟରେ ୨୦୧୫- ୧୬ରେ ବାଲ୍ୟ ବିବାହର ୨୧.୩ ପ୍ରତିଶତ ଥିବା ବେଳେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହା ୨୦.୫ ପ୍ରତିଶତ ରହିଛି ।
