ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ ୦୨/୮: ମଣିଷ ହେଉ ବା ଜନ୍ତୁ, ସାମାଜିକ ନିୟମ ସମସ୍ତଙ୍କ ଜୀବନରେ ଲାଗୁ  ହୁଏ । ଗଜରାଜ ବି ଏଥିରୁ ବାହାରେ ନୁହେଁ । ଭୁଲ କଲେ ହାତୀଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ସମୂହରୁ ବିଦା କରିଦିଆଯାଏ । ହଜାରୀବାଗର ଦାରୁ ଉପଖଣ୍ଡରେ ଗତ  ୧ ସପ୍ତାହରୁ ଏକ ଅଣ୍ଡିରା ହାତୀର ଉପଦ୍ରବ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି । ଏହା  କେତେବେଳେ ଇଚାର ଉପଖଣ୍ଡ, କେତେବେଳେ ଦାରୁ ଉପଖଣ୍ଡ ତ  ଆଉ କେତେବେଳେ ଅନ୍ୟ କୌଣସି  କ୍ଷେତ୍ରରେ ନଜର ଆସୁଛି । ବାସ୍ତବରେ ଏହା ସମୂହରୁ ବହିଷ୍କୃତ ହାତୀ ।  

ଜଙ୍ଗଲି ଜନ୍ତୁଙ୍କ ଉପରେ ଅଧ୍ୟୟନ  କରୁଥିବା ମୁରାରୀ ସିଂହ କହିଛନ୍ତି,  ବୟସ୍କ ହାତୀ କେବେ ସମୂହରୁ ହଜିଯାଆନ୍ତି ନାହିଁ । ଏବେ ଯେଉଁ ହାତୀ ହଜାରୀବାଗର କିଛି କ୍ଷେତ୍ରରେ  ଧଂସଲୀଳା ରଚୁଛି, ସେ ବୟସ୍କ । ତା’ର ଦୁଇଟି ବଡ଼ ବଡ଼ ଦାନ୍ତ ଅଛି ।  ସେ କହିଛନ୍ତି, ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ହାତୀଙ୍କ ଜୀବନଶୈଳୀ ଉପରେ ଅନେକ  ଅଧ୍ୟୟନ କରାଯାଇଛି । ତନ୍ମଧ୍ୟରେ କିଛି କଥା ସବୁ ହାତୀଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ  ସାଧାରଣ । ଅଧ୍ୟୟନ ଅନୁସାରେ, ହାତୀଙ୍କ ସମୂହ ସବୁଠୁ ବିକଶିତ ।  

ସେମାନେ ପରସ୍ପରକୁ ମଣିଷଙ୍କ ଭଳି ନାଁରେ ସମ୍ବୋଧନ କରନ୍ତି । ଗୋଟିଏ  ସମୂହର କୌଣସି ହାତୀ ଯଦି ନିୟମ ପାଳନ ନ କରେ, ତେବେ ଏହାର  ମୁଖ୍ୟ ତାକୁ ବହିଷ୍କାର କରନ୍ତି । ମାଈ ହାତୀ ସମସ୍ତ ହାତୀ ସମୂହର  ମୁଖିଆ ହୋଇଥାନ୍ତି । ସମୂହର ରକ୍ଷା ଲାଗି ଅଣ୍ଡିରା ହାତୀ ସେନାପତି  ହୋଇଥାଏ । ସେନାପତି ହାତୀ  ସମୂହର ମାଈ ହାତୀ ସହ ସହବାସ  କରେ । ସମୂହରେ ପ୍ରାୟତଃ ନୂଆ  ଯୁବ ହାତୀ ନିୟମ ଭଙ୍ଗ କରି ମାଈ  ହାତୀଙ୍କ ସହ ସହବାସ କରିବାକୁ  ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତି । ଏହି ସ୍ଥିତିରେ  ସେମାନଙ୍କୁ ନିୟମ ଉଲ୍ଲଂଘନ ଲାଗି  ଦଣ୍ଡ ଦିଆଯାଏ । ସେମାନଙ୍କୁ ସମୂହରୁ  ବହିଷ୍କୃତ କରାଯାଏ । ହାତୀର ମୁଣ୍ଡ ଓ କାନ ମଝିରେ ଏକ  ଗ୍ରନ୍ଥି ରହିଛି । ଏହା ବ୍ୟସ୍ତ ବିବ୍ରତ ହେଲେ ସେହି ଗ୍ରନ୍ଥିରୁ ଏକ ତରଳ  ପଦାର୍ଥ କ୍ଷରଣ ହୁଏ । ଏହି ସମୟରେ ହାତୀ ଚିଡ଼ିଚିଡ଼ା ଓ ବିଦ୍ରୋହୀ  ହୋଇଯାଏ । ସମୂହର ନିୟମ ପାଳନ କରେନାହିଁ । ଏହି ସ୍ଥିତିରେ ସେ  ଆହୁରି ଚିଡ଼ିଚିଡ଼ା ହୋଇ ମଣିଷ ବସବାସ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ଚାଲିଆସେ । କୌଣସି  ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ଯେତେବେଳେ ସମାଜରୁ ବହିଷ୍କୃତ କରିଦିଆଯାଏ, ସେ ଚିଡ଼ିଚିଡ଼ା  ଓ ଘାତକ ହୋଇଯାଏ । ଠିକ୍‌ ସେହି ସ୍ଥିତି ହାତୀର ହୋଇଛି ।