ବଲାଙ୍ଗୀର,୨୩/୦୪(ମୁକେଶ ବହିଦାର): ‘ଜଙ୍ଗଲରୁ  କାଠ ପାଉଛୁ, ମାଟି ଚୂଆଁରୁ ପାଣି ପିଉଛୁ । ଦିନବେଳା ସୂର୍ଯ୍ୟ ଆଲୁଅ, ରାତିରେ ନିଆଁହୁଲା । ବିକଳାଙ୍ଗ,ବିଧବା ଭତ୍ତାକୁ ଭରସା ନାହିଁ । ମନରେଗା କାର୍ଡ ଅଛି, ହେଲେ କାମ ମିଳୁନି । ପିଡ଼ିଏସ ଚାଉଳ ଭାଗ୍ୟରେ ଥିଲେ ମିଳେ । ରୋଗ ହେଲେ ଜଙ୍ଗଲୀ ଜଡିବୁଟି  ସାହା । ଜନ୍ମରୁ ମରଣ ପ୍ରକୃତି କୋଳରେ । ଯାହା  ଖାଉଛୁ, ପ୍ରକୃତିଠାରୁ ଖାଉଛୁ, ତଥାପି ଥରକୁଥର ଭୋଟ ଦେଇ ସରକାର ଗଢୁଛୁ’ । 

ଏ ହେଉଛି ବଲାଙ୍ଗିର-ନୂଆପଡା ସୀମାନ୍ତ ଡ଼ଙ୍ଗାମରା ଗାଁର ଲୋକଙ୍କ ଦରଦୀ କଥା । ଏହି  ବନବାସୀମାନେ ସରକାରୀ ଯୋଜନାରୁ ବଞ୍ଚିତ ବୋଲି ଆଦୌ ପଶ୍ଚାତାପ କରୁନାହାନ୍ତି । ଓଲଟା ସରକାର ଆମ  କଥା ବୁଝୁ ଅବା ନବୁଝୁ ଆମେ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଅଧିକାର ପ୍ରତି ଆଦୌ ଅବହେଳା କରିବୁ ନାହିଁ । ପ୍ରତିବର୍ଷ ଭଳି ଏଥର ବି ଭୋଟଦେବୁ ବୋଲି କହୁଛନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ କଥାରୁ ସିଧାସଳଖ ପ୍ରତିବାଦର ସ୍ୱର ଆସୁ ନଥିଲେ  ବି ବ୍ୟବସ୍ଥା ଓ ସରକାରୀ ଯୋଜନା ପ୍ରତି ସେମାନଙ୍କର କୌଣସି ମୋହ ନଥିବା ସିଧାସିଧା ଶୁଣାଇଦେଉଛନ୍ତି । 

ବଲାଙ୍ଗିରରୁ ୮୦କିମି ଦୂର କଣ୍ଟାବାଞ୍ଜି  ଏବଂ ସେଠାରୁ ପୁଣି ୧୪ କିମି ଗଲା ପରେ ତୁରକେଲା ବ୍ଲକ ଆସେ । ସେଠାରୁ ପୁଣି ବଡଡୁକୁଲା ଦେଇ ପ୍ରାୟ ଦୁଇକିମି ଚାଷ ଜମିରେ ଯିବା ପରେ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ଧାନଘର ପାହାଡ଼ । ପାହାଡରେ ପ୍ରାୟ ୬କିମି ଚଢ଼ିବା  ଏବଂ ପ୍ରାୟ ୫କିମି ଓହ୍ଲାଇବା ପରେ ପଡେ ଡଙ୍ଗାମରା ଗାଁ । ଏହି ଗାଁରେ ପ୍ରାୟ ୪୫ପରିବାର ରହୁଛନ୍ତି ।  ଯହିଁରୁ ପ୍ରାୟ ୨୫ଟି ପରିବାର ବଲାଙ୍ଗିର ଜିଲ୍ଲାର ଏବଂ ୨୦ଟି ପରିବାର ନୂଆପଡା ଜିଲ୍ଲାର ବାସିନ୍ଦା ଅଟନ୍ତି । ମାତ୍ର ଉଭୟ ଜିଲ୍ଲାର ବାସିନ୍ଦା ଗୋଟିଏ ଗାଁରେ ରୁହନ୍ତି ।  ଧାନଘର ଏବଂ ଗଡୁଡଙ୍ଗର ମଝିରେ ଥିବା ଏହି ଗାଁର  ସମସ୍ତ ପରିବାର ଗଣ୍ଡ ଏବଂ ପହରିଆ ସଂପ୍ରଦାୟର  ଅଟନ୍ତି । ସେମାନେ ସମସ୍ତେ ପ୍ରାୟ ୬/୭ ଦଶନ୍ଧି ହେବ ସେଠାରେ ରହିଆସୁଛନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ସେଠାକୁ ସାଧାରଣ  ରାସ୍ତାଟିଏ ମଧ୍ୟ ହୋଇପାରି ନାହିଁ । ଗାଁରେ କାହାର  ଦେହ ଅସୁସ୍ଥ ହେଲେ ଖରା,ବର୍ଷାରେ ଖଟରେ ବୋହି  ପାହାଡ଼ ଡେଇଁ ଯିବାକୁ ହୁଏ । ସେହିପରି ଗାଁରେ ପ୍ରାୟ  ୨୫ ପ୍ରତିଶତ ପରିବାର ପାଖରେ ରାସନ କାର୍ଡ ଅଛି।  ହେଲେ ସେଥିରୁ କେହି ବି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଚାଉଳ ପାଉନାହାନ୍ତି  ା 

ଗ୍ରାମର ଜଣେ ବାସିନ୍ଦା ଭରତ ମାଝିଙ୍କ କହିବାନୁସାରେ  ତାଙ୍କ ଘରେ ୬ ପ୍ରାଣୀ । ହେଲେ ତାଙ୍କୁ ମାତ୍ର ୪ଜଣଙ୍କ  ଚାଉଳ ୨୦କେଜି ମିଳେ । ସେହିପରି ଗ୍ରାମର ଭାଗବତ  ମାଝୀଙ୍କ କହିବା ହେଲା ତାଙ୍କ ପାଖରେ ମଧ୍ୟ ସମାନ  ସ୍ଥିତି ଘରେ ୪କୁଟୁମ୍ବ ଥିଲା ବେଳେ ମାତ୍ର ତିନିଜଣଙ୍କୁ ୧୫ କେଜି ଚାଉଳ ମିଳୁଛି । ଯାହା ମିଳୁଛି, ତାହା  ମାସକ ଚଳିବା ପାଇଁ ନିଅଣ୍ଟ, ତେଣୁ ଜଙ୍ଗଲୀ କନ୍ଦମୂଳ  ଖାଇବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହେଉଥିବା ସେମାନେ କହିଛନ୍ତି । ପ୍ରାୟ  ପରିବାର ପାଖରେ କାର୍ଡ ଥିଲେହେଁ ଆଧାର କାର୍ଡ  ସହିତ ଟିପଚିହ୍ନ ମେଳ ଖାଉନଥିବା କହି ଚାଉଳ, ଭତ୍ତା ଆଦି ସେମାନଙ୍କୁ ଦିଆଯାଉନଥିବା ଅଭିଯୋଗ କରିଛନ୍ତି ।  ଗାଁ ଆଖପାଖରେ ଭାଲୁ ଓ ହାତୀ ବିଚରଣ କରୁଥିବାରୁ  ଗାଁର ପିଲାମାନେ ପାହାଡଚଢ଼ି ପଢ଼ିଯିବାକୁ ମଙ୍ଗୁ  ନାହାନ୍ତି । ଅନେକ ପରିବାର ଏଭଳି ଅଛନ୍ତି, ଯାହାଘରେ  ପିଲାଟିଏ ଜନ୍ମ ହୋଇ ପାଢପଢ଼ା ଯୋଗ୍ୟ ହୋଇଗଲେ  ତାକୁ ନୂଆପଡା ଜିଲ୍ଲାର ସମ୍ପର୍କୀୟ ନଚେତ କୋମନା  କିମ୍ବା ଦର୍ଲିପଡା ଆଶ୍ରମ ସ୍କୁଲରେ ଛାଡିଦେଉଛନ୍ତି ।  

ଆଲୁଅ ନଥିବାରୁ ରାତି ହେଲେ ଚୁଲିରେ ନିଆଁଜାଳି  ସମସ୍ତଙ୍କ ରାତି କଟେ । ଜଙ୍ଗଲ ଭିତରେ ସ୍ତ୍ରୀ ଛୁଆପିଲା  ଏକା ରହୁଥିବାରୁ ପୁରୁଷମାନେ ଘରଛାଡ଼ି ଯାଉନାହାନ୍ତି ।  ସମାନେ ଜଙ୍ଗଲରୁ ଲଘୁ ବନଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରି  ପେଟ ପୋଷିଥାନ୍ତି । ସେହିପରି ଗାଁରେ ପିଇବାକୁ  ପାଣି ମିଳୁ ନଥିବାରୁ ବାଲିଚୁଆଁର ପାଣି ପିଇ ଜୀବନ  ନିର୍ବାହ କରିଥାନ୍ତି । ଏତେ ସମସ୍ୟା ସତ୍ତେ୍ୱ ସରକାର,  ପ୍ରଶାସନ, କିମ୍ବା ସରକାରୀ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରତି ସେମାନଙ୍କର  କୌଣସି ଆପତ୍ତି ନାହିଁ । ସେମାନେ ସଭିଏଁ ଉଚ୍ଚମନା  ହୋଇ ଆଧାର ପଞ୍ଜିକରଣ କିମ୍ବା ଭୋଟ ଦେବା ଭଳି ସାମ୍ବିଧାନିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରତି ଅତୁଟ ଆସ୍ଥା ରଖିଛନ୍ତି ।  ତେବେ ସବୁଠି ବିକାଶର ଧାରା ପହଞ୍ଚୁଥିବା ବେଳେ  ଡଙ୍ଗାଘାଟ ଏଥିରୁ କାହିଁକି ବାଦ ବୋଲି ଗାଁର ରମେଶ  ମାଝି, ଚନ୍ଦ୍ରେ ମାଝି, କାନ୍ତୀ ମାଝି, ଉର୍ମିଲା ମାଝି, କୁଟୁଲ  ମାଝି, ତରୁଣ ମାଝି ପ୍ରମୁଖ ଅଭିଯୋଗ କରିଛନ୍ତି।